مرتضی مفیدی چلان؛ حبیب نظرنژاد؛ الهام محرم پور
چکیده
شناسایی محلهای مناسب برای عملیات ذخیره نزولات آسمانی، گامی مهم در راستای تأمین آب در حوزههای آبخیز است. این تحقیق باهدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر نفوذ و ذخیرهی آب باران برای شناسایی محلهای مناسب برای استفاده از روشهای ذخیره نزولات آسمانی در حوزه آبخیز نازلو چای ارومیه انجام شد. برای انجام تحقیق؛ ابتدا معیارهای شیب، ...
بیشتر
شناسایی محلهای مناسب برای عملیات ذخیره نزولات آسمانی، گامی مهم در راستای تأمین آب در حوزههای آبخیز است. این تحقیق باهدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر نفوذ و ذخیرهی آب باران برای شناسایی محلهای مناسب برای استفاده از روشهای ذخیره نزولات آسمانی در حوزه آبخیز نازلو چای ارومیه انجام شد. برای انجام تحقیق؛ ابتدا معیارهای شیب، مقدار بارندگی، کاربری اراضی، بافت و عمق خاک به‌عنوان عوامل تأثیرگذار بر ذخیرهی آب باران مشخص‌شده و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی وزن معیارهای انتخاب‌شده برای هر کدام از عملیات اصلاحی به دست آمد. سپس با استفاده از مدل تاپسیس، زیرحوزهها نسبت به اجرای عملیات اصلاحی پیتینگ، بانکت، تراسبندی و کنتورفارو اولویتبندی شدند. نتایج نشان داد اجرای عملیات پیتینگ در حوزه موردمطالعه از اولویت بالاتری برخوردار است، به‌طوری‌که آماره حاصل از مدل تاپسیس برای عملیات اصلاحی پیتینگ در زیرحوزههای یک تا هفت به ترتیب 0/94، 0/28، 0/20، 0/31، 0/08،0/02، 0/01 به دست آمد که نشان داد، زیر حوزه‌ی شماره 1 برای اجرای عملیات اصلاحی پیتینگ نسبت به سایر زیرحوزهها از اولویت بالاتری برخوردار است. همچنین برای عملیات اصلاحی بانکتبندی، تراسبندی و کنتورفارو، اولویتبندی زیرحوزهها به ترتیب شامل زیر حوزههای سه، دو و چهار به دست آمد. با توجه به اینکه اجرای روشهای جمعآوری آب باران به دلیل پرهزینه بودن و عدم توجیه اقتصادی در اولویت قرار ندارند، اجرای عملیات اصلاحی ذخیره نزولات آسمانی با توجه کم‌هزینه بودن و اهداف چندمنظوره آن میتواند بهترین گزینه برای جمعآوری آب باران در حوزه آبخیز نازلو چای باشد. همچنین معیارها و مدل تلفیقی AHP- TOPSIS به کار گرفته‌شده در این تحقیق میتواند در خصوص انتخاب عملیات اصلاحی مناسب برای جمعآوری آب باران در حوزههای آبخیز برای بخش اجرایی کشور راهگشا باشد.