نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسندگان

• محمود علیمحمدی ¹
• ابراهیم پناهپور ²

¹ دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، ، اهواز، ایران.

² عضو هیأت علمی گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، ، اهواز، ایران.

چکیده

در زراعت نیشکر، کود پایه مورد استفاده اغلب دی‌آمونیم فسفات است. در شرایط آب و هوایی جنوب خوزستان و وجود خاک‌های آهکی احتمال اینکه مقدار زیادی از نیتروژن موجود در کود به‌صورت گاز (آمونیاک) از دسترس گیاه خارج شود، وجود دارد. این پژوهش با هدف بررسی اثرات ویژگی‌های خاک، زمان و شرایط آب و هوایی بر روند تلفات نیتروژن به شکل گاز اجرا شد. کرتهای آزمایشی در دو مزرعه نیشکر با بافت خاک متفاوت (رسی، لوم رسی سیلتی ) مشخص و معادل 300 کیلوگرم در هکتار کود دی‌آمونیم فسفات در هر کرت به‌ روش نواری در شیار کف جویچه‌ها (سطح خاک) استفاده شد و به مدت شش هفته از این کود نمونه‌برداری انجام و درصد نیتروژن باقیمانده در نمونه‌ها اندازه‌گیری شد. نمونه‌برداری خاک جهت تعیین ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی قبل و بعد از کوددهی انجام شد. نتایج حاصل در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی تجزیه و تحلیل و میانگین تیمارها به روش دانکن مقایسه شدند. نتایج نشان داد تلفات نیتروژن به شکل گاز از کود دی‌آمونیم فسفات، در مزرعه با بافت خاک لوم رسی سیلتی نسبت به مزرعه با بافت خاک رسی تفاوت معنا‌داری نداشت. گذشت زمان و تغییرات دما بر این روند تأثیر بسیار معنا‌داری (در سطح یک درصد) را نشان داد و بیشترین درصد تلفات نیتروژن از کود دی‌آمونیم فسفات در هفته سوم به بعد مشاهده شد. با استفاده از این نتایج می‌توان با رعایت کمترین فاصله زمانی بین کوددهی (کودپایه) تا کشت مزارع نیشکر از تلفات بیش از حد نیتروژن جلوگیری کرد و کارآیی مصرف کود را ارتقاء داد.

کلیدواژه‌ها

• تصعید آمونیاک
• خاک‌های آهکی
• دی‌آمونیم فسفات
• نیشکر

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Ammonia Nitrogen Loss from Diammonium Phosphate Fertilizer under Field Conditions (A Case Study of Sugarcane)

نویسندگان [English]

• Mahmoud Alimohammadi ¹
• ebrahim panahpour ²

¹ عضو هیأت علمی گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

² Academic Staff Member, Department of Soi Science, College of Agriculture, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.

چکیده [English]

Diamonium phosphate is the basic fertilizer commonly applied to sugarcane cultivations. Under the climatic conditions in southern Khuzestan with its calcareous soils, a lot of the fertilizer nitrogen may become unavailable to the plant due to its loss as gaseous ammonia. This study was carried out to explore the effects of soil, time lapse, and weather conditions on nitrogen losses emitted in the form of gas. For this purpose, an experiment was conducted using plots in two sugarcane fields with different soil textures (Clay and Silty Clay Sand). To each plot, 300 kg ha^-1 of diamonium phosphate fertilizer was applied along sugarcane furrows (soil surface) using the stripping method. Samples of the fertilizer spread in the plots were taken over a period of six weeks to measure residual nitrogen in the samples. Soil samples were also taken before and after fertilizer application to determine soil physicochemical characteristics. The results obtained were analyzed in a randomized complete block design and the mean of treatments were compared using the Duncan method. No significant differences in gaseous nitrogen losses from diamonium phosphate fertilizer were observed between the soil of a silty clay loam texture and that with a clay texture. Time lapse and temperature changes, however, showed significant effects (α= 1%), with the highest nitrogen loss recorded from the third week onwards. It was concluded that shorter time intervals between fertilizer application (base fertilizer) and sugarcane cultivation might help prevent high nitrogen losses and improve upon fertilizer effects.

کلیدواژه‌ها [English]

• Calcareous soils
• Diammonium phosphate
• Soil fertility
• Volatilization