نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسنده

• نادر حیدری

دانشیار پژوهش مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی؛ سازمان تحقیقات، آموزش، و ترویج کشاورزی؛کرج؛ ایران

چکیده

انتخاب الگوی کشت، متناسب با خاک، اقلیم و ظرفیت منابع آب تجدید شونده هر کشور از چالش های اساسی تولید پایدار در کشاورزی است. این مهم حتی در قوانین و اسناد فرادست آب و کشاورزی نمایان گردیده و به آن تاکید شده است. به طوری که از لحاظ کمّی بعد از محور مدیریت الگوی مصرف آب، (25 قانون/ سند) محور الگوی کشت بیشترین تعداد قوانین و اسناد فرادست (13) قانون/ سند) را به خود اختصاص داده است. در این مقاله ضمن مرور و تحلیل قوانین و اسناد فرادست مرتبط با بحث الگوی کشت، به نقاط قوّت و ضعف آن ها پرداخته و پیشنهاداتی در این زمینه و در راستای عملیاتی شدن بحث الگوی کشت ملی در کشور ارائه شده است. از نکات و نتایج مهم حاصله از این بررسی قابل ذکر است که تغییر الگوی کشت و ارائه الگوی کشت ملی از الزامات قانونی کشور است (نظیر قانون افزایش بهره وری بخش کشاورزی و منابع طبیعی، آیین نامه اجرایی بهینه سازی مصرف آب کشاورزی، و قانون جلوگیری از خرد­شدن اراضی کشاورزی و ...) که تاکنون به طور موثری به آن، به استثنای مسائل کشت­های گلخانه­ای و کشت فراسرزمینی، پرداخته نشده است. کارهای انجام شده نیز بیشتر درون بخشی بوده و هماهنگی­ها با سایر دستگاه­ها و جامع نگری­های لازم در این زمینه به عمل نیامده است. همچنین مشاهده می­گردد که توجه کمتری به بحث آموزش و ظرفیت سازی در زمینه الگوی کشت شده­ و در نتیجه پژوهش و مطالعات میدانی کافی نیز در این زمینه در کشور انجام نشده است. آخرین موردی که در بحث الگوی کشت مغفول مانده است توجه به گنجاندن گیاهان بومی و کم بهره برداری شده (Under Utilized) و یا حتی گیاهان جدید (خارجی) کم مصرف از نظر آب، ولی با ارزش اقتصادی بالا در الگوی کشت و در راستای پایداری تولید و سازگاری با تغییر اقلیم در کشور می­باشد. همچنین با توجه به گذشت زمان نسبتا طولانی از تصویب قوانین و اسناد فرادست مرتبط با بحث انتخاب الگوی کشت و با توجه به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی و کلا تغییرات فناوری­ها در فضای بخش کشاورزی در سال­های اخیر، ضرورت بازنگری و یا وضع قوانین جدیدی که خلاء های قانونی لازم را پر نمایند، احساس می­گردد.

کلیدواژه‌ها

• الگوی کشت
• قانون
• الزام
• سند
• بهره وری آب
• بهره وری زمین
• کشاورزی

عنوان مقاله [English]

Inadequacies in the Iranian Legal Documents and Laws on Selection of Appropriate Cropping Patterns

نویسنده [English]

• Nader Heydari

Associate Professor, Iranian Agricultural Engineering Research Institute (AERI); Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.

چکیده [English]

A major challenge facing sustainable agricultural production is that of selecting cropping patterns that observe the restrictions on such natural local capacities as soil, climate, and renewable water resources. This important issue has also been reflected with due emphasis in the state laws and national documents on water and agriculture as evidenced by the number  of laws and national documents (13) approved/adopted on the cropping pattern issue, standing second only to that of “Efficient use of water” (with 25 laws/documents). In this paper, a comprehensive analytical review and a SWOT analysis are initially conducted of the laws and national documents on cropping pattern practices before recommendations and suggestions are formulated for the practical implementation of a national cropping scheme at the state level. Among the important conclusions to be drawn from this review is that despite the legally binding requirements (such as The Enhancing Productivity in Agriculture and Natural Resources Sectors Act), no serious and effective measures have yet been taken in this filed except in such cases as greenhouse crop production and extraterritorial farming. In the few cases where actions have been taken, they have been mostly restricted to those within a specific sector in the absence of an integrated approach or coordination with other sectors or organizations involved. It is also observed that little attention has been paid in the relevant laws and regulations to capacity building and training on cropping pattern issues while the published research and field studies in the this area are quite scant as well. Another area neglected in the development of a national cropping scheme is the inclusion of indigenous and under-utilized crops in such schemes, or introduction of exotic crops with low water demand but high economic value for adaptation to the present climate at the state level that ensure sustainable agricultural production. Finally, a long time has elapsed since these laws and legal documents were adopted/passed during which time the climate has drastically changed and new farm technologies have emerged. These considerations necessarily require revisions in the existing laws and regulations or development of brand new ones.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• Cropping pattern
• Law
• Regulation
• Policy
• Water productivity
• Land productivity
• Agriculture