آینده پژوهی توسعه باغ‌ویلاها در اراضی زراعی (مطالعه موردی: شهرستان کرمانشاه)

نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسنده

استادیار و عضو هیات علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی،کرمانشاه.

چکیده

باغ­ویلاها یا خانه­های دوم روستایی نوع جدیدی از زندگی شهرنشینی محسوب می­شوند که با سرعت زیاد در مناطق روستایی نزدیک به شهرها (که از آب و هوای مناسبی برخوردارند) در حال رشد و گسترش می­باشد. بررسی­ها نشان می­دهد که درصد زیادی از این واحدها فاقد مجوز ساخت و ساز مجاز می­باشند. از این­رو توسعه آن­ها می­تواند پیامدهای نامناسبی را برای مناطق هدف داشته باشد. در سال­های اخیر این پدیده در کل کشور به­ویژه استان کرمانشاه روند رو به رشدی داشته است. این مسأله عواقب جبران ناپذیری برای فضای زیست­محیطی مناطق روستایی، به­ویژه از بعد اقتصادی داشته است. بر این اساس، در مطالعه حاضر سعی بر آن شد به آینده­پژوهی ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی زراعی شهرستان کرمانشاه پرداخته شود. برای این منظور از روش دلفی فازی در سه مرحله بهره گرفته شد. مشارکت کنندگان در پژوهش، 20 نفر از متخصصان حفظ کاربری اراضی استان کرمانشاه بودند که به­صورت ملاک محور انتخاب شدند. در این تحقیق، به­منظور تبدیل پاسخ­ها به اعداد قطعی کمی، از روش آماری منطق فازی استفاده شد. یافته­های تحقیق نشان داد، آلودگی­های زیست­محیطی جهت دفع فاضلاب و رهاسازی زباله در اراضی کشاورزی، خارج شدن اراضی زراعی از گردونه زراعی و باغی، افزایش قیمت اراضی کشاورزی و افزایش بیکاری در مناطق روستایی از پیامدهای شناسایی شده­ای هستند که از احتمال وقوع بالایی در آینده برخوردارند. در پایان نیز پیشنهادهای کاربردی از قبیل؛ وضع قانون­های بازدارنده و تنبیهی برای فروشنده و خریدار، اجرای برنامه­های مشارکتی و توانمندسازی روستاییان در جهت حفظ اراضی زراعی و ... برای کاهش پیامدهای محتمل شناسایی شده به برنامه ریزان و مسئولان مربوطه ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Future Study of Development Hobby Farms in Agricultural land’s Kermanshah Province

نویسنده [English]

  • shahpar Geravandi
Department of Agricultural Extension & Education- Faculty of Agriculture- Razi University- Kermanshah- Iran.
چکیده [English]

Hobby farms or second rural homes account for a new kind of urban life that is growing rapidly in suburban areas due to their relative vicinity to urban areas and pleasant climate. Recent years have witnessed a rapid growth of such second homes across Iran, in general, and in Kermanshah Province, in particular.  Surveys indicate that a great portion of such residences lack the required construction permits; hence, their development might have dire environmental and economic consequences for the target rural areas. It was the objective of the present study to investigate the future trend of hobby farm development in agricultural zones in Kermanshah Province. For this purpose, the Fuzzy Delphi method was used in three rounds. For population studies, 20 experts in land use conservation were selected based on criterion sampling. Moreover, expert answers were converted into definitive quantities using the fuzzy statistical method. The findings showed that environmental pollution due to wastewater release and waste disposal into agricultural environments, land use changes leading to farms or orchards being wiped out, rising farm land prices, and increasing unemployment in rural areas are among the already known consequences that are highly likely to occur in future. The manuscript concludes with practicable suggestions to planners and authorities as measures to reduce the irreparable consequences; these include adopting deterrent measures and punitive laws to ban land sales, implementing participatory programs, and empowering local communities to preserve their agricultural property.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Land use
  • Consequences
  • Hobby farm
  • Counter-urbanization
  • Fuzzy Delphi
  1. اعتماد، گ. (1387). توسعه شهری و کاربری بهینه زمین، مجموعه مقالات همایش زمین و توسعه شهری. تهران انتشارات مرکز مطالعه و تحقیقات ساختمان و مسکن.
  2. امیر نژاد، ح. ( 1392 ). بررسی عوامل موثر بر تمایل کشاورزان جهت تغییر کاربری اراضی در استان مازندران. تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 5(4): 106-87.
  3. براتی، ع، ا.، اسدی، ع.، کلانتری، خ . و حسین آزادی، ح. ( 1395 ). طراحی مدل معادلات ساختاری و تلفیقی علل و اثرات تغییر کاربری اراضی کشاورزی در ایران. علوم ترویج و آموزش کشاورزی. 12(1): 37-21.
  4. توکلی­نیا، ج.، عزیزپور، ف. و طیبه انصاری، ط. (1395). پیامدهای کالبدی – فضایی تغییر کاربری اراضی کشاورزی منطقه 18 کلان شهر تهران. فصلنامه علمی مطالعات ساختار و کارکرد شهری. 3(11): 146-127.
  5. حاتمی­نژاد، ح.، بیرانوند، م. و حاتمی، الف. (1398). ارزیابی و تحلیل اثرات خانه­های دوم گردشگری بر مکان­های روستایی (مطالعه موردی؛ روستای قلعه حاج عبدالله). مجله کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور برنامه ریزی. 10(1): 19-40.
  6. حیدری­نژاد، ص.، مظفری، ا . و محقر، ع. (1383) .تعیین و تبیین شاخص­های ارزیابی عملکرد دانشکده­ها وگروه­های آموزشی تربیت بدنی و علوم ورزشی، نشریه علوم حرکت و ورزش، 1(4): 46 -31.
  7. خوشنود، ع.، مهدوی حاجیلویی، م. و قادری، الف. (1396). تاثیر خانه­های دوم بر اقتصاد روستایی دهستان ابرشیوه در شهرستان دماوند. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 6(4): 16-1.
  8. دادورخانی، ف.، زمانی، ح.، قدیری معصوم، م. و عاشری، الف. (1392). نقش گردشگری خانه­های دوم در تغییرات کالبدی- فیزیکی نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان برغان شهرستان ساوجبلاغ). پژوهش­های روستایی. 4(2): 299-277.
  9. دورودیان، ح . و دورودیان، ع. (1396) . ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺑﻮم ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺑﯽروﯾﻪ ﮐﺎرﺑﺮی اراﺿﯽ ﮐﺸﺎورزی. مدیریت ارضی. 5: 97-81.
  10. رضوانی، م. و صفایی، ج. (1386). گردشگری خانه­های دوم و اثرات آن بر نواحی روستایی: فرصت یا تهدید (مورد: نواحی روستایی شمال تهران). پژوهش­های جغرافیایی. (54): 121-109.
  11. صادقلو، ط.، قیداری، ح، س.، کهنوج، ر، ح . و یزدانی مروی لنگری، خ. (1397). پیشران­های کلیدی تغییر کاربری اراضی کشاورزی و اثرات آن بر نواحی روستایی – مورد: دهستان میانجام در شهرستان تربت جام. اقتصاد فضا و توسعه روستایی. 8(2): 72-45.
  12. غلامی، ش.، حبیب نژاد، م. و نوری پور، ر، م. ( 1394 ) بررسی تأثیر افزایش جمعیت بر میزان تغییر کاربری اراضی (حوزه آبخیز شهرستان نور). اکوسیستم های طبیعی ایران. 6(1-2): 56-37.
  13. مشیری، ر. و قماش­پسند، م. ت. (1391). تحلیلی پیرامون اثرات و پیامدهای تغییر کاربری اراضی کشاورزی در روستاهای بخش مرکزی شهرستان لاهیجان در بخش مرکزی. مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی (چشم انداز جغرافیایی). 7(21): 1-13.
  14. مقدم، ژ. (1393) . بررسی عوامل برتغییر کاربری اراضی کشاورزی (نمونه موردی: مناطق روستایی شهرستان رشت). پژوهش و برنامه­ریزی روستایی. 4(9): 133-113.
  15. میرزایی، ح.، سپهوند، ر.، نظرپوری، ا. ه. و اسماعیلی، م. ر. (1396). شناسایی و اولویت بندی مولفه ­های دارایی های نامشهود سازمانی. فصلنامه پژوهش های مدیریت منابع انسانی دانشگاه امام حسین (ع). 9(1): 101-124.
  16. نامجویان، ش. ( 1385). حفظ اراضی زراعی و باغی. مجله کشاورزی و غذا. 5 (41): 1-4 .
  17. Daniels, Th. (1986). Hobby farming in America: Rural Development or Threat to Commercial Agriculture? Journal of Rural Studies. 2(1): 31-40.
  18. Farahani, B. & Mirani, S. (2015). Second homes tourism and sustainable rural development in all around the world. International Journal of Leisure and Tourism Marketing. 4. 176-188.
  19. Gallent, N. & Mace, A. & Tewdwr-Jones, M. (2004). Second homes: A new framework for policy. Town Planning Review. 75. 10.3828/tpr.75.3.3.
  20. Gennai-Schott, S., Sabbatini, T., Rizzo, D. and Marraccin, E. (2020). Who Remains When Professional Farmers give up? Some Insights on Hobby Farming in an Olive Groves-Oriented Terraced Mediterranean Area. Land 2020, 9, 168; doi: 10.3390/land9050168.
  21. Hajimirrahimi, S., Esfahani, E., Van Acker, V. & Witlox, F. (2017). Rural Second Homes and Their Impacts on Rural Development: A Case Study in East Iran. Sustainability. 9. 531. 10.3390/su9040531.
  22. Inwood, S.M., (Doctoral Thesis) 2008. Sustaining the Family Farm at the Rural Urban Interface:AComparison ofthe FarmReproduction ProcessesAmong Commodity and Alternative Food and Agricultural Enterprises. Graduate Program in Rural Sociology, the Ohio State University.
  23. Maleky, M. and Saeedi Razavi, B. (2013). Evaluation of Development and Changes in Land Use using Different Satellite Image Processing and Remote Sensing Techniques (Case Study: Kermanshah, Iran). Research Journal of Environmental and Earth Sciences. 5(10): 567-576.
  24. Norris, M. & Winston, N. (2009). Rising Second Home Numbers in Rural Ireland: Distribution, Drivers and Implications. European Planning Studies. 17. 1303-1322.
  25. Oliveira, J. & Roca, M. de N. & Roca, Z. (2015). Economic Effects Of Second Homes: A case study in Portugal. Economics & Sociology. 8. 183-196.
  26. Primdahl, J. & Kristensen, L. (2011). The farmer as a landscape manager: Management roles and change patterns in a Danish region. Geografisk Tidsskrift-Danish Journal of Geography. 111. 107-116.
  27. Primdahl, J. (2014). Agricultural Landscape Sustainability under Pressure: Policy Developments and Landscape Change. Landscape Research.39 (2): 123–140.
  28. Roumiani, A. & Einali, J. (2010). Review of the Environmental Impacts of Second Homes Tourism in Rural Development from the Perspective of the Local Residents Case Study: Hesar Vali-e- ASR County– Avaj Township. Journal of Geographical Notion. 4. 126-145.
  29. Stobbe, T. & Cotteleer, G. & van Kooten, G. (2008). Hobby Farms and Protection of Farmland in British Columbia. Canadian Journal of Regional Science. 32: 393-410.