عوامل مؤثر بر کاربرد کودهای زیستی توسط کشاورزان در روستای ینگیجه شهرستان زنجان

نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسندگان

1 استادیار، موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 دانش آموخته دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

3 دانش آموخته دکتری توسعه کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران

4 استادیار، موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

 
استفاده از کودهای زیستی، تحت تأثیر عوامل مختلفی صورت می­گیرد و شناسایی این ویژگی­ها می­تواند در پذیرش این کودها به­وسیله کشاورزان حائز اهمیت باشد. این مطالعه کمّی با هدف اصلی بررسی عوامل مؤثر بر کاربرد کودهای زیستی در روستای ینگیجه از توابع شهرستان زنجان انجام گرفت. جامعه آماری آن مشتمل بر تمامی کشاورزان روستای ینگیجه (313=N) بود که حجم نمونه با استفاده از فرمول یامان 175 نفر برآورد شد و در نهایت اطلاعات مربوط به 165 نفر به روش نمونه­گیری در دسترس جمع­آوری شد. داده­ها با استفاده از پرسشنامه­ای که روایی صوری آن توسط پانل متخصصان تأیید شده بود جمع­آوری شد. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برای بخش‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفت که مقدار آن بالای 7/0 بود. در این مطالعه اثر دو دسته ویژگی­های فردی کشاورزان (نگرش، دانش و کانال­های ارتباطی) و ویژگی­های ادراک­شده نوآوری (سازگاری، آزمون­پذیری، رویت­پذیری، پیچیدگی و مزیت نسبی) بر کاربرد کودهای زیستی با استفاده از تحلیل رگرسیون لجیت دو وجهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که هیچ‌یک از متغیرهای فردی اثر معنی­داری بر کاربرد کودهای زیستی توسط کشاورزان نداشتند؛ در حالی که ویژگی­های نوآوری در سه بعد آزمون­پذیری، رویت­پذیری و پیچیدگی اثر معنی­داری بر کاربرد این کودها دارند. در بین ویژگی‌های مورد بررسی، رویت­پذیری دارای ضریب تأثیر بالاتری بر متغیر استفاده از کودهای زیستی در روستای ینگیجه بود. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting Biofertilizer Application by Farmers in Yengijeh, Zanjan

نویسندگان [English]

  • hesamedin gholami 1
  • ehsan gholifar 2
  • Rasool Lavaei Adaryani 3
  • javad ghasemi 4
1 Assistant Professor, Agricultural Training and Extension Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 PhD of Agricultural Extension and Education. Tarbiat Modares University, Iran
3 PhD of Agricultural Development. Faculty of Agricultural Economics and Development. University of Tehran, Iran
4 Assistant Professor, Agricultural Training and Extension Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Application of biofertilizer is governed by different factors whose identification and knowledge will play a great role in farmer acceptance of the fertilizers. The present quantitative study was conducted to identify the factors involved in the use of biofertilizers by farmers in Yengijeh village, Zanjan, Iran. The statistical population consisted of all the local farmers (N=313). Using Yamane formula, the sample size was calculated at 175 but data were ultimately collected from 165 farmers through the convenience sampling method. For this purpose, a questionnaire was used whose face validity had been approved by an expert panel and its reliability was computed via Cronbach' alpha (α˃ 0.7). Binary logit regression was employed to examine the effects of two categories of variables on biofertilizer consumption; these included farmers' individual characteristics (including attitude toward and knowledge about biofertilizers and communication channels) and perceived innovation characteristics (including compatibility, trialability, observability, complexity, and relative advantage). Results revealed that while the three innovation characteristics of trialability, observability, and complexity had significant effects on fertilizer consumption, farmers' individual characteristics had none whatsoever.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biofertilizer
  • Trialability
  • Observability
  • Complexity

مراجع

  1. اسحاقی، س.ر.، ی. حجازی.، ا. رضوانفر و ا. علم­بیگی. 1396. تحلیل لجیت اثرات ابعاد نوآوری و نگرش بر رفتار زیست‌محیطی روستاییان استان اردبیل در ارتباط با فناوری‏های حفاظتی. فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 48(1): 79-92.
  2. اسدی رحمانی، ه.، ک. خاوازی.، ا. اصغرزاده.، ف. رجالی و م. افشاری. 1391. کودهای زیستی در ایران: فرصت­ها و چالش­ها. پژوهش­های خاک (علوم خاک و آب)، 26(1): 77-87.
  3. افشاری، ز.، ک. رضایی مقدم و ع. آجیلی. 1393. تحلیل عوامل مؤثر بر رفتارهای پایداری پنبه­کاران: مورد مطالعه استان اصفهان. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 10(2): 137-151.
  4. حق‌جو، م.، ب. حیاتی.، ر. محمدرضایی.، ا. پیش­بهار و ق. دشتی. 1390. عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت نرخ افزوده بالقوه مصرف‌کنندگان برای محصولات غذایی سالم (مطالعه موردی: کارکنان سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی). دانش کشاورزی و تولید پایدار (دانش کشاورزی)، 21/2(3): 105-117.
  5. رنجبر، ز و کرمی، ع. 1392. برنامه‌های آموزشی- ترویجی و رابطه آن با میزان پایداری نظام‌های زراعی مورد مطالعه: گندم‌کاران شهرستان کرمانشاه. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 9(1): 1-14.
  6. سیدیعقوبی، ن و ح. صدیقی. 1395. بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش روش‌های کشاورزی پایدار از دیدگاه گندمکاران (مورد مطالعه: روستاهای دهستان آجی­چای شهرستان تبریز). فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 47(1): 13-21.
  7. شاه‌پسند، م. 1394. بررسی رابطه بین دانش فنی کشاورزان با سطح به­کارگیری کود: مورد مطالعه کشاورزان شهرستان بجستان. فصلنامه تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 46(4): 749-763.
  8. صالحی، س.، م. چیذری.، ح. صدیقی و م. بیژنی. 1396. تأثیر باورهای زیست‌محیطی بر رفتار پایدار کشاورزان استان فارس در بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی، 13(1): 175-193.
  9. عامریان، م.، ل. علی محمدیان و ا. ملک حسینی. 1396. ارزیابی دلایل بی‌توجهی و غفلت کشاورزان از عوارض سوءمصرف کودهای شیمیایی (به‌ویژه کود ازته) به‌روش بحث متمرکز گروهی. علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 19(4): 35-46.
  10. عرب صیفی، م.، م. امیدی نجف‌آبادی و ع. پورسعید. 1397. موانع به­کارگیری کودهای بیولوژیک از دیدگاه کشاورزان استان ایلام (مطالعه موردی: شهرستان شیروان چرداول). فصلنامه پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 11(2): 1-8.
  11. غلامی، ح.، ر. لوایی آدریانی و م. تفویضی. 1396. بررسی عوامل مؤثر بر سازگاری ادراک شده‌ کاربرد کودهای زیستی توسط کشاورزان در شهرستان زنجان. راهبردهای توسعه روستایی، 4(1): 76-90.
  12. گلباز، ش و ا. کرمی دهکردی. 1394. تحلیل ویژگی‌های نوآورانه اصلاح و بهبود باغ‌های انگور و تأثیر آن بر پذیرش در شهرستان خرمدره. مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 8(2): 1-20.
  13. مدنی‌راد، م. 1394. تحولات بازار نهاده‌ها در بخش کشاورزی ایران (کود شیمیایی)، تهران: وزارت جهاد کشاورزی، موسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی.
  14. نجفی، م.، ت. محتشمی و م. طوسی. 1396. بررسی عوامل مؤثر بر کاربرد کودهای بیولوژیکی توسط کشاورزان: مطالعه موردی منطقه تربت‌حیدریه، دومین همایش بین­المللی افق­های نوین در علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط‌زیست. تهران، انجمن افق نوین علم و فناوری.
  15. Adesemoye, A.O., H.A. Torbert., and J.W. Kloepper. 2009. Plant growth-promoting rhizobacteria allow reduced application rates of chemical fertilizers. Microbial ecology. 58(4): 921-929.
  16. Ajewole, O.C. 2010. Farmers’ response to adoption of commercially available organic fertilizers in Oyo state, Nigeria. African Journal of Agricultural Research. 5(18): 2497-2503.
  17. Banka, M., R. Aidoo., R.C. Abaidoo., S.C. Fialor., and C. Masso. 2018. Willingness to pay for biofertilizers among grain legume farmers in northern Ghana. Journal of Scientific Research & Reports. 19(1): 1-13.
  18. Bodake, H.D., S.P. Gaikwad., and L.B. Kalantri. 2009. Study of adoption level of bio-fertilizers by the farmers. Agriculture Update. 4(1/2): 211-213.
  19. Calabi-Floody, M., J. Medina., C. Rumpel., L.M. Condron., M. Hernandez., M. Dumont., and M. Dela Luz Mora. 2018. Smart fertilizers as a strategy for sustainable agriculture. Advances in Agronomy. 147: 119-157.
  20. Chen, J. 2006. The combined use of chemical and organic fertilizers and/or biofertilizer for crop growth and soil fertility, International Workshop on Sustained Management of the Soil-Rhizosphere System for Efficient Crop Production and Fertilizer Use. October, 16-20. Thailand. 2006.
  21. Dhakal, P., S. Devkota., and R.H. Timilsina. 2018. Factors affecting the adoption of biofertilizers in Chitwan District, Nepal. Journal of Pharmacognosy and Photochemistry. 7(1): 3050-3054.
  22. Fishbein, M., and I. Ajzen. 2011. Predicting and changing behavior: The reasoned action approach. Psychology Press.
  23. Ghorbani, M., H. Mahmoudi., and H. Liaghati. 2007. Consumers` demands and preferences for organic food, a survey study in Mashhad, Iran, the 3rd QLIF Congress: Improving Sustainability in organic and low input food production system, University of Hohenheim, Germany, March 20-23.
  24. Hasler, K., H.W. Olfs., O. Omta., and S. Bröring. 2017. Drivers for the Adoption of Different Eco-Innovation Types in the Fertilizer Sector: A Review. Sustainability. 9(12): 2216.
  25. Higgins, V., M. Bryant., A. Howell., and J. Battersby. 2017. Ordering adoption: Materiality, knowledge and farmer engagement with precision agriculture technologies. Journal of Rural Studies. 55: 193-202.
  26. Läpple, D., A. Renwick., and F. Thorne. 2015. Measuring and understanding the drivers of agricultural innovation: Evidence from Ireland. Food Policy. 51: 1-8.
  27. Lee, H.J., and Z.S. Yun. 2015. Consumers’ perceptions of organic food attributes and cognitive and affective attitudes as determinants of their purchase intentions toward organic food. Food quality and preference. 39: 259-267.
  28. Mannan, S.N., M.D. Shahrina., and S. Rafik-Galea. 2017. Innovation Diffusion Attributes as Predictors to Adoption of Green Fertilizer Technology among Paddy Farmers in Perak State. Global Business and Management Research. 9: 162-170.
  29. Mazid, M., and T. Ahmed Khan. 2014. Future of Bio-fertilizers in Indian agriculture: An overview. International Journal of Agricultural and Food Research. 3(3): 10-23.
  30. Meijer, S.S., D. Catacutan. O.C. Ajayi., G.W. Sileshi., and M. Nieuwenhuis,. 2015. The role of knowledge, attitudes and perceptions in the uptake of agricultural and agroforestry innovations among smallholder farmers in sub-Saharan Africa. International Journal of Agricultural Sustainability. 13(1): 40-54.
  31. Mishra, N., M. Hussain., S.M.F. Ali Khan. and F. Masmali. 2013. Promotional Strategy for Biofertilizers in Tarai Region of State Uttarakhand, India. International Journal of Emerging Research in Management &Technology. 2(2): 38-45.
  32. Mwangi, M., and S. Kariuki. 2015. Factors determining adoption of new agricultural technology by smallholder farmers in developing countries. Journal of Economics and sustainable development. 6(5): 208-216.
  33. Rajendran, K., and P. Devaraj. 2004. Biomass and nutrient distribution and their return of Casuarinaequisetifolia inoculated with biofertilizers in farmland. Biomass Bioenerg. 26: 235-49.
  34. Reimer, A.P., D.K. Weinkauf., and L.S. Prokopy. 2012. The influence of perceptions of practice characteristics: An examination of agricultural best management practice adoption in two Indiana watersheds. Journal of Rural Studies. 28(1): 118-128.
  35. Rogers, E.M. 2003. Diffusion of innovations, Free Press, a Division of Simon & Schuster, Inc., New York.
  36. Singh, R.P., S. Kumar., M. Sainger., P.A. Sainger., and D. Barnawal. 2017. Eco-friendly nitrogen fertilizers for sustainable agriculture, Adaptive Soil Management: From Theory to Practices, Pp: 227-246. Springer, Singapore.
  37. Supaporn, P., T. Kobayashi., and C. Supawadee. 2013. Factors affecting farmers’ decisions on utilization of rice straw compost in Northeastern Thailand. Journal of Agriculture and Rural Development in the Tropics and Subtropics. 114(1): 21-27.
  38. Talape, Y.L., S.M. Kale., V.H. Gawande., and L.D. Nagalwade. 2011. Adoption of farmers towards biofertilizers and its determinants in Nagpur district. Journal of Soils and Crops. 21(1): 113-115.
  39. Thilagar, G., D.J. Bagyaraj., and M.S. Rao. 2016. Selected microbial consortia developed for chilly reduces application of chemical fertilizers by 50% under field conditions. Scientiahorticulturae. 198: 27-35.
  40. Vandana, U., C. Kumar., B.S. Ankita., and P.B. Mazumder. 2017. Microbial Biofertilizer: A Potential Tool for Sustainable Agriculture. Microorganisms for Green Revolution. 6: 25-52.
  41. Vermani, S. 2007. Knowledge and adoption of bio-fertilizers in horticultural and other crops in rural communities of Haryana. Haryana Journal of Horticultural Sciences. 36(1/2): 86-88.
  42. Wu, S.C., Z.H. Cao., Z.G. Li., K.C. Cheung., and M.H. Wong. 2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizes and AM fungi on maize growth: A greenhouse trial. Geoderma. 125: 155–166.
  43. Yadav, R., and G.S. Pathak. 2016. Intention to purchase organic food among young consumers: Evidences from a developing nation. Appetite. 96: 122-128.
  44. Zolkepli, I.A., and Y. Kamarulzaman. 2015. Social media adoption: The role of media needs and innovation characteristics. Computers in Human Behavior. 43: 189-209.
مدیریت اراضی
دوره 9، شماره 1
شهریور 1400
صفحه 141-155

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار