نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسندگان

• کریم شهبازی ¹
• حسین بشارتی کلایه ²

¹ استادیار پژوهش موسسه تحقیقات خاک و آب

² دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

این مطالعه به منظور تهیه بانک اطلاعاتی داده­های حاصلخیزی خاک و ارزیابی حاصلخیزی اراضی کشاورزی ایران انجام گرفت. بدین منظور 315 هزار داده مربوط به 50 هزار نمونه خاک تجزیه شده در آزمایشگاههای خاک و آب مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی 30 استان کشور در فاصله سالهای 1381 تا 1391 جمع آوری گردید. نتایج این بررسی نشان داد که چنانچه حد بحرانی فسفر و پتاسیم به ترتیب 15 و 180 میلی­گرم بر کیلوگرم خاک در نظر گرفته شود،میزان فسفر 8/71 درصد خاکهای کشور کمتر از حد بحرانی فسفر و میزان پتاسیم 0/21 درصد از خاکها کمتر از حد بحرانی پتاسیم می باشد . میزان مواد آلی خاکهای کشور بسیار پائین بوده به طوری که 2/63 درصد خاکهای کشور کمتر از 1% کربن آلی دارند. نتایج این بررسی نشان داد که در بین عناصر کم مصرف کمبود آهن و روی بیشترین خسارت را می­تواند به محصولات کشاورزی وارد سازد بطوری­که 56 و 40 درصد از اراضی کشاورزی به ترتیب کمتر از 75/0 میلی­گرم بر کیلوگرم روی و 5/4 میلی­گرم بر کیلوگرم آهن قابل استفاده دارند. اکثر خاکهای ایران متاثر از کربنات کلسیم بوده و بیش از 87 درصد اراضی کشاورزی بیشتر از 5 درصد کربنات کلسیم معادل دارند. اسیدیته 83% خاکها 5/8-5/7 بوده و 97% خاکها حالت قلیایی(pH>7) دارند.گروه بافتی عمده خاکها  Loam(21%) و Clay loam (17%) می­باشد.

کلیدواژه‌ها

• خاکهای ایران
• وضعیت حاصلخیزی
• عناصر غذایی
• تجزیه خاک

عنوان مقاله [English]

Overview of Agricultural Soil Fertility Status of Iran

نویسندگان [English]

• Karim Shahbazi ¹
• Hossin Besharati ²

¹ Assistant Professor,soil and Water Research Institute,karaj.Iran

² Associate Professor,soil and Water Research Institute,karaj, Iran

چکیده [English]

This study was carried out in order to develop a soil fertility database and to assess agricultural soil fertility of country. To this end, 315000 soil test data (more than 50000 soil samples) that provided by laboratories of soil and water research centers in 30 provinces of Iran between 2002 and 2012 was collected. Results revealed that amount of  plant available  phosphorus and potassium of  71.8% and 21.0% of  agricultural soils  are less than critical levels of these two elements( P=15 , K= 180 mg kg^-1) respectively. Organic Carbon content of 63.2 % of collected soil samples was  less than 1%  which shows poor organic matter status of agricultural soils of country. The results also showed that among the micronutrients, Zinc and Iron were the most commonly deficient in agricultural soils in which   56% and 40% of soil samples were  below the 0.75 mg kg^-1 zinc and 4.5 mg kg^-1 iron respectively. Moreover,  87% of  collected soil samples have more than 5% calcium carbonate equivalent which means majority of  agricultural soils of Iran are affected by calcium carbonate. In addition, 80% of soils have pH levels between 7.5 and 8.5 and 95% of them are alkaline (pH>7). The majority of soil texture classes were loam (21%) and clay loam (16%). 

کلیدواژه‌ها [English]

• Soils of Iran
• Fertility Status
• Nutrients
• Soil analysis