نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسندگان

1 مربی پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی و سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

2 استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی و سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

چکیده

زیره سیاهیا زیره کوهی(Bunium persicum)گیاهی چند ساله، علفی دارای غدهاز خانواده چتریان (Apiaceae) و بومی منطقه محدودی از غرب آسیا است که نیمه شرقی ایران را نیز شامل می‌شود.بررسی‌های انجام شده نشان داده است که توانایی خوبی برای تولید زراعی این گیاه ارزشمند در ایران و خصوصا استان خراسان رضوی وجود دارد. نیتروژن، فسفر و پتاسیم از عناصر غذایی اصلی هستند که به مقدار زیاد به صورت کود در مقایسه با دیگر عناصر غذایی در کشت گیاهان مختلف به مصرف می­رسند.  زیره سیاه نیز برای رشد و نمو خود به این عناصر غذایی نیاز دارد. به همین دلیل اولین تحقیقات در زمینه بررسی نقش عناصر غذایی در افزایش عملکرد زیره به این عناصر غذایی معطوف شده است. نتایج تحقیقات نشان داده است که  مصرف نیتروژن برای افزایش عملکرد زیره ضروری است اما مصرف زیاد آن سبب کاهش عملکرد دانه در زیره سیاه می شود، این گیاه با حداقل مقدار نیتروژن مصرفی به رشد و نمو و عملکرد مورد انتظار می رسد، این در حالی است که با مصرف متعادل پتاسیم عکس العمل مناسبی از این گیاه مشاهده شده است  و مصرف فسفر نیز توانسته است عملکرد مورد انتظار را در این گیاه تامین نماید. مصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم باعث افزایش عملکرد دانه به میزان 51% نسبت به شرایط بدون مصرف کود در زیست گاه طبیعی شد.تحت شرایط اقلیم خراسان رضوی (مشهد) مقدار 40 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار، 30 کیلوگرم P2O5در هکتار و 80 کیلوگرمK2Oدر هکتار جهت زیره سیاه توصیه می شود. این میزان توصیه با توجه به افزایش عملکرد ایجاد شده( حدود 150 کیلوگرم دانه در هکتار ) و قیمت دانه زیره سیاه (یک کیلوگرم معادل 800 هزار ریال) می توانداز نظر اقتصادی درآمد بسیار مناسبی برای کشاورزان ایجاد نماید.   

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Optimed Management of Fertilizer Recommendation in Black Cumin (Bunium persicum L.) Cultivated Lands

نویسندگان [English]

  • m n 1
  • h z 2

چکیده [English]

Black Cumin (Bunium Persicum L.) is a perennial herbal plant, with tuber(corm),from Apiaceae family, that is native of some parts in west Asia including east of Iran. The studies show that there is a valuable potential of domestic use of black cumin in Khorassan province of Iran. Nitrogen, Phosphorus and Potassium, are three main nutrient elements that are used in large amounts, as fertilizers. Black cumin needs these elements for its growth. That’s way research focused on determining effects of N.P.K on black cumin growth in the first Step. Research results showed that nitrogen application is essential for the yield increase, but high amount of nitrogen can decrease its seed yield. This plant will fulfill its expected yield with the minimum amount of nitrogen. Meanwhile its response to balance use of potassium is appropriate and use of phosphorus resulted expected yield. Use of nitrogen, phosphorus and potassium increased the seed yield about 51% compared to its native habitat without fertilizer application. Under the Khorasan climate conditions(Mashhad), application of 40 kg/ha N, 30 kg/ha P2O5 and 80 kg/ha K2O is recommended for black cumin. This recommendation in respect to the yield increase (about 150 kg seed/ ha) and the price of black cumin (800000 rials/kg) can economically, produce an appropriate income for farmers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Black cumin
  • nitrogen
  • Phosphorus
  • Potassium
  • Yeild
  1. امید بیگی ، ر.1376. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی جلد دوم انتشارات طراحان ‌نشر .
  2. باقری، ع . 1383. تعیین میزان بهینه کود نیتروژنه، فاصله ردیف در زراعت زیره سبز در منطقه تنگه ماهور فارس. اولین همایش ملی زیره سبز (مجموعه مقالات)، ایران. سبزوار.
  3. حقیرالسادات، بی بی فاطمه ، فرانسوز برنارد، سید مهدی کلانتر ، محمد حسن شیخها ، فریبا حکم اللهی ، مصطفی عظیم زاده، مریم حوری.1389. بررسی ترکیبات موثر و خواص آنتی اکسیدانی اسانس گیاه دارویی زیرهی سیاه استان یزد.مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد. دوره 18 ، شماره 4. صفحه:284-291
  4. خسروی ،م . 1372 . زیره سیاه ( گیاهشناسی ، اکولوژی و بررسی امکان تولید زراعی )‌پایان نامه کارشناسی ارشد رشته زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
  5. صالحی سورمقی،م. ح.1388. ادویه جات و سلامت.انتشارات دانشکده داروسازی دانشگاه تهران.
  6. صادقی، ب. و م. ح. راشد محصل. 1370. اثر مقادیر ازت و آبیاری در تولید زیره سبز. سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران. پژوهشکده خراسان. بخش کشاورزی و صنایع غذایی
  7. عسکرزاده، م. ع.1383. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی «بررسی جهت تعیین اکوتیپ های زیره پارسی(Bunium persicum) در کشور و انتخاب اکوتیپ سازگار برای خراسان ، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد.
  8. عسکرزاده ، م. ع. و ب. غلامی وع. نگاری. 1384.بررسی عملکرد کمی و کیفی اکوتیپ های زیره کوهی (Bunium persicum) کشور در شرایط آب و هوایی مشهد، همایش ملی توسعه پایدار گیاهان دارویی، مشهد مقدس.
  9. مجنون حسینی، ن.، دوازده امامی ، س.، ١٣٨۶ ،کتاب زراعت و تولید برخی گیاهان دارویی ، ١٢٧ – ١
  10. محمدی طلب.1391. بررسی شکستن خواب بذر و غده های زیره سیاه و روش های تسریع ورود به فاز زایشی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد آشتیان، اراک.
  11. ناصری، م.1383. بررسی اثر عناصر اصلی غذائی بر عملکرد زیره سبز، پایان نامه فوق لیسانس دانشگاه تربیت مدرس
  12. نوری حسینی،م. 1393. بررسی اثرات نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد زیره سیاه(Bunium persicum). نشریه شماره 1878، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.

13.        Baser, K.H.C., Oezek, T., Abduganiev, B.E., Abdullaev, U.A. and Aripov, K.N. (1997) Composition of the Essential oil of Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch from Tajikistan.  J. Essent. Oil Res.  9: 597‑598.

14.        Chaudhary G, R, 1989. Effect of sowing method, nitrogen level and weed control on weed competition, nutrient uptake and quality of cumin. (cuminum cyminum), Indian  jour. Of Agr. Sci. 59 (6): 397-399.

15.        Chiudhery, G, R, and O.P. Gupta. 1991. Responses of cumin to nitrogen application, weed control and sowing methods. Indian J. Agron. 36:212-216.

16.        Fagaria N K, et al. 1972. Effect of Nitrogen, Phosphous and Potassium Fertilization on yield and yield attributing characters of cumin crop (cyminum L, kreuz – kummel), Journal of Soil for Planting and Customers, 132 (1) :30-34.

17.        Gomaa, A .O. and Youssef, A.S. 2008. Efficiency of bio and chemical fertilization in presence of humic acid on growth Performance of caraway. Hort. Dept., Fac. Agric., Moshtohor, Benha University,Egypt.

18.        Munshi,A.M, Zargar,G.H. Baba,G.H. and Bhatt,G.N. 2002. Effect of plant density and  fertilizer levels on the  growth and seed yield of black Zira under rainfed conditions, Indian cocoa. Arecanut and Spices Journal.13(4):134-6

19.        Salma, A., and M. A. Mohamed 2002. Cumin herb as a new source of essential oils and its response to foliar spray with macro and micro elements. Food Chemistry.77:75-80.

20.        Singh,G.1973,Black Zira a new cash crop.Indian farm. August.P: 27-28

21.        Syed, M. and Hanif, M. 1985. Antimicrobial activity of the Essential oil of the Umblliferate family. Part 1. Cuminum cyminum, Coriandrum sativum, Foeniculum volgare and Bunium persicum oils. Pakis. J. Scie. Indus. Res.  55: 116-120

22.        Tisdale,S.L., W.L Nelson, J.D. beaton, and J,L. Havlein,1993. Soil fertility and fertilizer. 5th. Eds.Macmillan, Pub. Co. New York.

23.        Razin, A. M., and A. S. shelaby.1989. Response of cuminum basicum to the new Fertilizer Agrispon. Annals of Agric. Sci, Moshtohor. 27: 821-828.

24.        Weglars, Z.2006.Production of biennial Caraway for seed and Essential oil:(ed) CARAWAY,The Genus Carum.

25.        Department of Medicinal Plants, warsaw Agricultuer University, Nowoursynowska 166,02-787 Warsaw,Poland.