نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات آبخیزداری و بهره وری از آب و خاک، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان تهران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق دانشگاه تهران معاون سابق سازمان جنگلها و مراتع کشور

چکیده

قوانین و مقررات مرتبط با جنگل ها و مراتع ارائه شده در این مقاله با جستجو و بررسی مصوبات مجلس شورای ملی و اسلامی، هیات وزیران،شورای عالی اداری و شورای عالی شهرسازی و معماری ایران از تاریخ ملی شدن جنگل ها و مراتع در سال 1341 گردآوری و بررسی شده­اند.موضوعات مرتبط با جنگل و مرتع در قوانین تعیین شده و این موضوعات درباره ملی شدن جنگل­ها، بیشه های طبیعی و مراتع، نحوه ملی شدن این اراضی، حفاظت و احیاء جنگل و مرتع، مجازات­ها و جرایم مربوطه، واگذاری اراضی ملی برای توسعه و موارد مرتبط به چگونگی واگذاری این اراضی می باشند. قانون ملی شدن جنگل ها که در سال 1341 به تصویب رسیده است، تغییر بزرگی را در نظام مدیریتی و حقوقی اراضی منابع طبیعی تجدید شونده کشور بوجود آورد و مالکیت جنگل­ها و مراتع را بغیر از اراضی مستثنیات به دولت واگذار نمود. قانون حفاظت و بهره برداری از جنگل­ها و مراتع مصوب سال 1346 مجلس شورای ملی، مهمترین قانون در زمینه جنگل­ها و مراتع است که چهارچوب حقوقی و مدیریتی منابع طبیعی را در کشور مشخص نموده است. قوانین مرتبط با واگذاری اراضی جنگل­ها و مراتع برای برنامه­های عمرانی و توسعه، بیشترین تعداد مصوبات را بعد از ملی شدن جنگل­ها و مراتع در سال 1341 دارند.در قوانین موجود کمبودهای وجود دارد از جمله به دانش بومی و اثرات آن در احیاء، توسعه و حفاظت از جنگلها و مراتع توجهی نشده است. قوانین منابع طبیعی و اراضی در موضوعاتی با هم دارای همپوشانی و تداخل هستند و برای نمونه ابهاماتی در زمینه موات یا ملی بودن اراضی را بوجود می­آورند.جنگل و مرتع و موارد مرتبط بدان­ها از لحاظ قانونی در مصوبات مجلس شورای ملی و هیات وزیران تعریف شده­اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review of State Laws and Regulations on Forests and Rangelands

نویسندگان [English]

  • pejman roudgarmi 1
  • Mohammad Taghi Amozadeh 2

1 Watershed Management and Water and Soil Productivity Research Department, Tehran Research and Education Center of Agriculture and Natural Resources, AREEO, Tehran, Iran

2 Master of Law

چکیده [English]

This manuscript is an effort to compile and review the laws and regulations at the state level related to forests and rangelands. This was accomplished by collecting the laws adopted by the National Consultative Assembly (prior to the Islamic Revolution of 1979), the Islamic Consultative Assembly (after the Revolution), the Council of Ministers, the Supreme Administrative Council, and the Supreme Council on Urban Development and Architecture of Iran spanning the period from 1962 when the forests and rangelands were nationalized up to the present. Initially, the topics and areas related to forests and rangelands covered in these documents were identified. These included issues concerning nationalization of forests, natural woodlands, and rangelands; the procedures for the nationalization process; protection, rehabilitation, and exploitation of forests and rangelands; penalties and compensations related to offences and encroachments; and assignment of forests and rangelands to other land uses. The Forest and Rangeland Nationalization Act of 1962 brought decisive changes in the legal and management system of renewable natural resources at the state level while it gave their ownership, save for exceptional cases, to the national government. The Law on Conservation and Exploitation of Forests and Rangelands of 1967 passed by the National Consultative Assembly is the most important Act that developed a legal framework for the management of natural resources at the state level. The laws formulating methodologies and procedures for dedicating forests and range lands to development schemes account for the greatest portion of the laws adopted after the Act of 1962. There are, however, some shortcomings in the existing legislation such as the neglect of indigenous knowledge and its effects on the restoration, development, and protection of forests and rangelands. On the other hand, the laws on natural resources and lands overlap in certain areas as they lead to ambiguities on whether a certain land should be considered as nationalized or deserted. Legal definitions of forests and rangelands may be generally solicited in the adoptions and acts by the National Consultative Assembly and the Council of Ministers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • laws and regulations
  • Forests and Rangelands
  • lands
  • Consultative Assembly
  1. ایزدی خواه، ن. و گرجی فرد، م. ر.، 1394 . نقش ضمانت اجراهای حقوقی و کیفری در حمایت از محیط زیست با تأکید بر قانون حفاظت از جنگل­ها و مراتع، فصلنامه علمی- تخصصی قضاوت، جلد 15 شماره 82: 97-126.
  2. اع‍ت‍م‍ادی‌، ی‍.‌، 1384، سیر تحول قوانین منابع طبیعی و محیط زیست (آب، هوا، خاک، کشاورزی، عمران روستایی، حیات وحش، حفاظت و بهسازی) و حفاظت جنگل­ها و مراتع کشور، انتشارات بهنامی، تهران.
  3. بابایی مهر، ع.، 1389. محیط زیست جنگل در پرتو اصول حقوق عمومی، فصلنامه انسان و محیط زیست، جلد 8 شماره 1: 57-62.
  4. باختر، س. ا.،1393. مجموعه کامل قوانین و مقررات موضوع اجرای ماده 56 قانون جنگل­ها و مراتع، انتشارات جنگل جاودانه، تهران.
  5. باقری، س.، بشیری، ع.، براتی دارانی،ع. ا.، آذربایجانی،ا.، مارانی، م. ر. و قاسمی فیض آباد، ح.، 1393. حقوق کاربردی واگذاری، تبیین مالکیت، انتقال، انتفاع، ارتفاق، تخصیص، بهره­برداری، تملک انواع اراضی، جاودانه جنگل، تهران.
  6. دفتر حقوقی و بازرسی سازمان جنگل­ها و مراتع کشور، 1380. مجموعه قوانین منابع طبیعی، سازمان جنگل­ها و مراتع کشور، تهران.
  7. سامانه قوانین و مقررات کشور، 1396، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، تهران.
  8. شامخی، ت.، 1390. قوانین و مدیریت منابع طبیعی (جنگل­ها و مراتع)، موسسه انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
  9. میرزایی، علی­رضا، 1390، قوانین و مقررات اراضی در نظم حقوقی کنونی (جنگل­ها، آب، کشاورزی و منابع طبیعی)، نشر بهنامی، تهران.وکیلیان، ح. و مرکز مالمیری، ه.،1395.  مقدمه­ای بر فلسفه قانونگذاری: در تکاپوی ارتقای کیفیت قانون، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، جلد 51: 29-54.
  10. Christy, L. C., Di Leva, C. E., Lindsay, J. M., Takoukam, P. T. 2007. Forest Law and Sustainable Development: Addressing Contemporary Challenges through Legal Reform. Washington, DC: World Bank. 
  11. Kaimowitz, D. 2003. Forest law enforcement and rural livelihoods. International Forestry Review. 5 (3): 199–210.