مروری بر کاربرد کودهای آلی رایج در کشت و تولید برنج سالم و ارگانیک

نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسنده

استادیار پژوهش مؤسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

برخیروش‌های متداول کشاورزی، موفقیت قابل‌ ‌قبولی در استفاده از منابع نداشته و با اتکاء به نهاده‌های مصنوعی موجب ایجاد سیستم­های زراعی ناپایدار، بروز بحران­های زیست‌ محیطی و اثرات منفی بر سلامت انسان و دام گردیده است. این در حالی‌ست که ایمنی غذایی و کیفیت محصولات کشاورزی در بسیاری از نقاط جهان، دغدغه اصلی بسیاری از مردم در طبقات متوسط و پردرآمد جوامع به‌شمار می­رود. زراعت ارگانیک یکی از روش­های به‌‌زراعی تولید محصولات کشاورزی است که عدم استفاده از نهاده­های شیمیایی یکی از پارامترهای اساسی آن است. بر طبق آمار فائو سطح زیر کشت برنج در ایران در سال 2016، 556787 هکتار بود که بخش وسیعی از آن از پتانسیل و استعداد لازم به‌منظور ترویج روش‌های کم‌‌نهاده و بدون ‌نهاده در تولید محصول سالم- ارگانیک برخوردار است. با توجه به بررسی‌های صورت گرفته و در راستای کاهش و مصرف متعادل کودهای شیمیایی، کاربرد 5/2 تا 20 تن در هکتار کود مرغی، پنج تا 20 تن در هکتار کود گاوی و 10 تا 40 تن در هکتار کود گوسفندی، 20 تن در هکتار کود سبز، پنج تا 10 تن در هکتار کمپوست آزولا، پنج تن در هکتار کمپوست کاه و کلش به‌تنهایی و یا در تلفیق با کودهای شیمیایی در مزارع برنج توصیه شده است و به‌نظر می‌رسد که کاربرد کودهای آلی با بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک، موجب کاهش چشمگیر (70 تا بیش از 90 درصد) مصرف کودهای شیمیایی شده و اثرات مثبت فراوانی را در جهت پایداری تولید برنج به‌دنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Organic Fertilizers Commonly Applied to Grow Healthy Organic Rice

نویسنده [English]

  • Abbas Shahdi Kumleh
Research Assistant Pofessor of Rice Research Institute of Iran (RRII), Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran,
چکیده [English]

 
Rather than recording feats of success in using natural resources, some common agricultural practices led to unsustainable agro-ecosystems and environmental crises with negative impacts on both human and animal health as a result of relying on artificial inputs as well as chemical fertilizers and pesticides. This is while food safety and agricultural product quality are major concerns among many middle class and high-income people in most parts of the world. Organic farming is an improved agricultural production method basically founded on no chemical input. According to the statistics released by FAO, the area under rice cultivation in Iran amounted to 556,787 ha in 2016, a large part of which has the potential to grow healthy and organic crops if low-input or non-input methods are employed. Study has shown that the use of chemical fertilizers may be reduced or balanced by applying to paddy fields any of the following either alone or in combination with chemical fertilizers: 2.5 to 20 t/ha of poultry manure, 5 to 20 t/ha of bovine manure, 10 to 40 t/ha of sheep manure, 20 t/ha of green manure, 5 to 10 t/ha of Azolla compost, or 5 t/ha of Ricestraw compost. Application of organic fertilizers seems not only to improve soil physicochemical properties but also significantly reduce (by 70 to more than 90%) the amount of chemical fertilizers used, thereby contributing positively to sustainable rice production.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organic
  • Rice
  • Compost
  • Green manure
  • Manures
  1. امین‌دلدار، ز. و احتشامی، م. ر. 1391. اثر سویه‌های مختلف سودوموناس بر کارآیی جذب، عملکرد و اجزای عملکرد برنج. مجله فرآیند و کارکرد گیاهی. 88 -73 :(2)1.
  2. اصغری، ج.، احتشامی، س. م. ر.، رجبی‌درویشان، ز. و خاوازی، ک. 1392. مقایسه محلول‌پاشی با تلقیح ریشه‌ای باکتری‌های محرک رشد و متابولیت‌های آن‌ها بر ویژگی‌های مرفوفیزیولوژیکی، صفات کیفی و عملکرد برنج رقم هاشمی. مجله فرآیند و کارکرد گیاهی. 40 -25 :(2)2.
  3. تاجبخش، م.، حسن‌زاده قورت‌تپه، ع. و درویش‌زاده، ب. 1384. کودهای سبز در کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی ارومیه. 215 صفحه.
  4. توحیدی‌نیا، م. ع.، مظاهری، د.، حسینی، س. م. ب. و مدنی، ح. 1392. اثر مصرف توأم کود زیستی بارور- 2 و کود شیمیایی فسفر بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد ذرت (Zea mays) رقم سینگل‌کراس 704. مجله علوم زراعی ایران. 307 -295 :(4)15.
  5. تولی، ا. 1387. بررسی موارد استفاده از ضایعات برنج به‌ویژه کاه و کلش در جهت توسعه کشاورزی پایدار. سومین کنگره ملی بازیافت و استفاده از منابع آلی تجدیدشونده در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران.
  6. جعفری‎مقدم، م.، رضاپور، م.، آروین، پ. و خندان، ت. 1389. مقایسه اثرات کودهای دامی و شیمیایی بر عملکرد و اجزا عملکرد گندم. پنجمین همایش ملی ایده‌های نو در کشاورزی، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان.
  7. جهانی، م.، بشارتی، ح. و گلچین، ا. 1390. تأثیر کاربرد ورمی‌کمپوست‌های غنی شده بر درصد ظهور گیاهچه و وزن خشک بوته ذرت هیبرید سینگل‌کراس 704.  مجله پژوهش‌های خاک (علوم خاک و آب). 38 -33 :(1)25.
  8. جوادی، م. و امین‌پناه، ه. 1395. اثرات مصرف باکتری آزوسپریلوم‌ لیپوفروم (Azospirilim lipoferum)، محصول قبلی و مقدار مصرف نیتروژن بر رشد و عملکرد برنج (Oryza sativa L.) در تنکابن. نشریه اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. 326 -311 :(2)38.
  9. حسن‌زاده، ا.، مظاهری، د.، چایی‌چی، م. ر. و خاوازی، ک. 1386. کارآیی مصرف باکتری‌های تسهیل کننده جذب فسفر و کود شیمیایی فسفر برعملکرد و اجزا عملکرد جو. مجله پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی. 118 -111 :(77).
  10. حکم‌علی‌پور، س. و سیدشریفی، ر. 1393. اثر تلقیح بذر با باکتری‌های افزاینده رشد گیاه (PGRP) و سطوح مختلف کودهای نیتروژن و فسفر بر عملکرد و برخی شاخص‌های فیزیولوژیک جو (Hordeum vulgare L.). نشریه پژوهش‌های زراعی ایران. 833 -822 :(4)12.
  11. حلوایی، م. 1389. اثر کمپوست زباله ‌شهری و کود مرغی بر قابیلت استفاده و جزء‌بندی فسفر در تعدادی از خاک‌های استان چهارمحال و بختیاری، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد خاک‌شناسی گرایش شیمی و حاصلخیزی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد.
  12. خرازی، س. م.، یونسی، ح. و عابدینی‌طرقبه، ج. 1393. تأثیر ترکیب ضایعات ذرت با کود گاوی و کارتن بر کیفیت ورمی‌کمپوست تولید شده با Eisenia fetida. نشریه زراعت (پژوهش و سازندگی). 189 -179 :(103)1.
  13. رسولی، ف. و مفتون، م. 1389. اثر باقیمانده دو ماده آلی با و یا بدون نیتروژن بر رشد و ترکیب شیمیایی گندم و برخی خصوصیات شیمیایی خاک. نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی). 273 -262 :(2)24.
  14. رضوی، س. ا.، کامکار، ب. و صادقی‌پور، ح. ر. 1393. تجزیه بقایای پنج گیاه زراعی به کمک چهار گونه قارچ گندروی خاک‌زی و چوب‌زی. نشریه مدیریت خاک و تولید پایدار. 346 -331 :(4)4.
  15. رضوی‌پور، ت. 1387. اثر استفاده از آزولای تازه و کمپوست شده بر عملکرد دانه و جذب عناصر در دانه و ساقه برنج. سومین کنگره ملی بازیافت و استفاده از منابع آلی تجدید‌شونده در کشاورزی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران.
  16. رنجبر، م.، قربانی، ه. و قاجارسپانلو، م. 1395. تأثیر کاربرد درازمدت کمپوست زباله‌ شهری بر غلظت عناصر پرمصرف در خاک و گیاه برنج. مجله به‌زراعی کشاورزی. 764 -753 :(4)18.
  17. ززولی، م. ع.، اصغرنیا، ح.، یزدانی، ج.، ضیائی‌هزارجریبی، ه. و احمدنژاد، ع. 1394. بررسی تأثیر فضولات گاوی به‌عنوان عامل حجیم‌کننده بر غلظت فلزات سنگین درطی فرآیند ورمی‌کمپوست لجن فاضلاب شهری. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 169 -152 :(124)25.
  18. سعادت، ف.، احتشامی، م، ر، اصغری، ج. و ربیعی، م. 1394. تأثیر پوشش‌دار کردن بذر با باکتری‌های محرک رشد و عناصر ریزمغذی بر عملکرد کمی و کیفی ذرت علوفه‌ای. مجله علوم گیاهان زراعی ایران. 496 -485 :(3)46.
  19. شهپری، ز.، فاتح، ا. و آینه‌بند، ا. 1395. بررسی تأثیر نوع بقایا، مدیریت بقایا و نیتروژن بر عملکرد، کیفیت گندم دوروم (Triticum durum L.) و عناصر غذایی پرمصرف خاک. 104 -87 :(3)9.
  20. شهدی‌کومله، ع. 1397. بررسی تأثیر چند سویه باکتری همزیست و غیرهمزیست بر عملکرد شبدر و برنج (رقم هاشمی) در سیستم کشت بر پایه برنج، گزارش نهایی، شماره 55316، مؤسسه تحقیقات برنج کشور، رشت، ایران.
  21. شمس‌الدین‌سعید، م.، قنبری، ا.، رمرودی، م. وخضری، ا. 1396. تأثیر مدیریت کاربرد کود سبز و تیمارهای کوددهی آن بر خصوصیات فیزیکی- شیمیایی و حاصلخیزی خاک. نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی). 49 -37 :(1)21.
  22. صفی‌خانی، س. و آذرنیا، م. 1394. تأثیر مقادیر مختلف کاه و کلش گندم و کود اوره بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت هیبرید سینگل‌کراس 704. نشریه اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. 152 -139 :(1 -33)9.
  23. عباسی، م.، نجفی، ن.، علی اصغرزاد، ن. و اوستان، ش. 1391. اثر شرایط آب خاک، لجن ‌فاضلاب و کودهای شیمیایی بر غلظت‌های عناصر پرمصرف در برنج در یک خاک قلیایی. مجله مدیریت خاک و تولید پایدار. 26 -1 :(1)2.
  24. عبدی، س.، تاخبخش، م.، عبدالهی‌مندولکانی، ب. و رسولی‌صدقیانی، م. ح. 1391. بررسی اثر کود سبز بر میزان ماده آلی و نیتروژن خاک. مجله دانش زراعت. 52 -41 :(7)5.
  25. عسگری‌لجایر، ح.، نجفی، ن. و مقیسه، ا. 1394. بررسی امکان استفاده از لجن فاضلاب پرتوتابی شده با گاما در تولید گیاهان مختلف. نشریه تابش و فناوری هسته‌ای.  37 -27 :(3)2.
  26. عزیززادفیروزی، ف. 1391. تأثیر کاربرد درازمدت مقادیر مختلف کمپوست زباله شهری غنی شده و غنی نشده بر عملکرد دانه و تجمع برخی عناصر غذایی در دو رقم برنج. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
  27. غروی‎بایگی، م.، پیردشتی، ه.، عباسیان، ا. و آقاجانی‌مازندرانی، ق. 1393. واکنش عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمی در کشت توأم برنج، اردک و آزولا (Azolla sp). نشریه بوم‌شناسی کشاورزی. 487 -477 :(3)6.
  28. فتح‌العلومی، س.، اصغری، ش. و گلی‌کلانپا، ا. 1394. اثرات لجن فاضلاب شهری بر غلظت عناصر پرمصرف در خاک و گیاه و برخی صفات زراعی گندم. نشریه مدیریت خاک و تولید پایدار. 70 -49 :(2)5.
  29. فلاح‌طوله‌کلایی، س.، بهمنیار، م. ع.، صادق‌زاده، ف. و عمادی، س. م. 1395. اثرات کاربرد پوسال زباله شهری و دو نوع زغال زیستی بر غلظت برخی عناصر غذایی در برنج (Oryza sativa L.). نشریه مدیریت خاک و تولید پایدار. 159 -145 :(1)6.
  30. قلی‌زاده، ح.، تشکری، ع. و قاسم‌پورعلمداری، م. 1390. بررسی اثر کودهای شیمیایی و بیولوژیکی بر افزایش توانایی خاک مزارع تحت کشت گیاه برنج. اولین کنگره ملی علوم و فناوری‌های نوین کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان. ایران.
  31. قنبری، ا.، اسماعیلیان، ی. و بابائیان، م. 1392. اثر کودهای دامی و شیمیایی بر عملکرد علوفه، دانه و غلظت برخی از عناصر غذایی در دانه جو (Hordeum vulgare L.). نشریه پژوهش‌های اکوفیزیولوژی گیاهی ایران. 36 -23 :(3)8.
  32. کاویانی، ب. 1394. اثر تلقیح سویه‌های باکتری محرک رشد تحت سطوح مختلف کود نیتروژن بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی گندم رقم مروارید. نشریه فیزیولوژی محیطی گیاهی. 78 -66 :(39)10.
  33. کرمی، م.، رضایی‌نژاد، ی.، افیونی، م. و شریعتمداری، ح. 1386. اثرات تجمعی و باقی‌مانده لجن ‌فاضلاب شهری بر غلظت عناصر سرب و کادمیم در خاک و گیاه گندم. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 94 -79 :(1)11.
  34. کمیلی، ح. ر.، قدسی، م.، رضوانی‌مقدم، پ.، نصیری‌محلاتی، م. و جلال‌کمالی، م. ر. 1397. مطالعه خصوصیات خاک، عملکرد و اجزای عملکرد جو (Hordeum vulgare L.) تحت تأثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی و میزان بقایای گیاهی. نشریه پژوهش‌های زراعی ایران. 556 -541 :(3)16.
  35. کوچکی، ع.، حسینی، م. و هاشمی‌دزفولی، ا. 1375. کشاورزی پایدار (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 31 صفحه.
  36. کوچکی، ع.، غلامی، ع. مهدوی‌دامغانی، م. و تبریزی، ل. 1384. اصول کشاورزی زیستی (ارگانیک). انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 385 صفحه.
  37. لجم‌اورک، ش.، فلاح، س و قربانی‌دشتکی، ش. 1391. روند تولید CO2، پتانسیل معدنی شدن کربن خاک و ماده خشک سورگوم تحت منابع مختلف نیتروژن. مجله مدیریت خاک و تولید پایدار. 120 -105 :(2)2.
  38. مختاری، م.، صالحی‌وزیری، ا.، زارعی، ط. و جلیلی، م. 1395. بررسی امکان تولید کمپوست از لجن آب‌گیری شده تصفیه‌‌خانه فاضلاب یزد به روش ویندرو با تیمارهای مختلف. مجله سلامت و محیط زیست. 502 -493 :(4)9.
  39. مدحج، ع. و محمدپور، ع. 1392. اثر کود سبز و مقادیر مختلف کود فسفر و نیتروژن بر عملکرد دانه گندم در شرایط محیطی دزفول. فصلنامه فیزیولوژی گیاهان زراعی. 84 -73 :(19)5.
  40. مصلحی، ن.، نیک‌نژاد، ی.، فلاح‌آملی، ه. و خیری، ن. 1395. اثر کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی، آلی و زیستی بر برخی صفات مرفوفیزیولوژیکی برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمی. فصلنامه فیزیولوژی گیاهان زراعی. 103 -87 :(30)8.
  41. ملاجعفری، ج.، انصاری، م. ح و اسدی‌رحمانی، ه. 1395. اثر کمپوست آزولا بر جذب عناصر غذایی و عملکرد دانه برنج مایه‌زنی شده با باکتری‌های محرک رشد گیاه. تحقیقات کاربردی خاک. 104-91 :(2)4.
  42. Abdelhamid, M. T., Horiuchi, T. and Oba, S. 2004. Composting of rice straw with oilseed rape cake and poultry manure and its effects on faba bean (Vicia faba L.) growth and soil properties. Bioresource technology. 93(2): 183- 189.
  43. Adediran, J. A., Taiwo L. B., Akande M. O., Sobulo R. A. and Idowu, O. J. 2005. Application of organic fertilizer for sustainable maize and cowpea yield in Nigeria. Journal of Plant Nutrition. 27(7): 1163- 1181.
  44. Adesemoye, A. O., and J. W. Kloepper. 2009. Plant- microbe's interactions in enhanced fertilizer use efficiency. Applied Microbiology Biotechnology. 85(1):1- 12.
  45. Afyuni, M., Schulin, R. and Rezaeinejad, Y. 2006. Extractability and plant uptake of Cu, Zn, Pb and Cd from a sludge- amended Haplargid in central Iran. Arid Land Research and Management. 20(1): 29- 41.
  46. Ali, M. E., Islam, M. R. and Jahiruddin, M. 2009. Effect of integrated use of organic manures with chemical fertilizers in the rice- rice cropping system and its impact on soil health. Bangladesh Journal of Agriculture Research. 34(1): 81- 90.
  47. Amanullah, A., Khan, Sh., Iqbal, A. and Fahad, Sh. 2016. Growth and productivity response of hybrid rice to application of animal manures, plant residues and phosphorus. Frontiers in Plant Science. 7: 1440.
  48. Ambrosano, E. J., Cantarella, H., Ambrosano, G. M. B., Dias, F. L. F., Rossi, F., Trivelin, P. C. O. and Muraoka, T. 2013. The role of green manure nitrogen use by corn and sugarcane crops in Brazil. Agricultural Sciences. 4(12): 89.
  49. Angin, I., and V. Yaganoglu. 2011. Effects of sewage sludge application on some physical and chemical properties of a soil affected by wind erosion. Journal of Agriculture Science Technology. 13(5): 757- 768.
  50. Arancon, N. Q., Edwards, C. A., Babenko, A., Cannon, J., Galvis, P. and Metzger, J. D. 2008. Influences of vermicompost, produced by earthworms and microorganisms from cattle manure, food waste and paper waste, on the germination, growth and flowering of petunias in the greenhouse. Applied Soil Ecology. 39(1): 91- 99.
  51. Ashrafuzzaman, M., Hossen, F. A., Ismail, M. R., Hoque, A., Islam, M. Z., Shahidullah, S. M. and Meon, S. 2009. Efficiency of plant growth- promoting rhizobacteria (PGPR) for the enhancement of rice growth. African Journal of Biotechnology. 8(7): 1247- 1252.
  52. Baset Mia, M. A., Shamsuddin, Z. H. and Maziah, M. 2012. Effects of rhizobia and plant growth promoting bacteria inoculation on germination and seedling vigor of lowland rice. African Joural of Biotechnology. 11(16): 3758- 3765.
  53. Bejbaruah, R., Sharma, R. C. and Banik, P. 2013. Split application of vermicompost to rice (Oryza sativa L.): its effect on productivity, yield components, and N dynamics. Organic Agriculture. 3(2): 123- 128.
  54. Bell, M. A., Balasubramanian, V. and Richman, J. F. 2004. Composting Rice Residue. International Rice Research Institute (IRRI) publication, Manila, Philippinnes.
  55. Choudhury, M. A., and Y. M. Khanif. 2011. Effects of nitrogen, copper and magnesium fertilization on nutrition of some macro and micro nutrients of rice crop. Bangladesh research publications Journal. 5(3): 201- 206.
  56. Christopher, S. F., and R. Lal. 2007. Nitrogen management affects carbon sequestration in North American cropland soils. Plant Sciences. 26(1): 45- 64.
  57. Dekhane, S. S., Patel, D. J., Jadhav, P. B., Kireeti, A., Patil, N. B., Harad, N. B. and Jadhav, K. P. 2014. Effect of organic and inorganic fertilizer on growth and yield of paddy cv. GR 11. International Journal of Information Research and review. 1(2): 26- 28.
  58. Eusuf Zai, A. Kh, Horiuchi, T. and Matsui, T. 2008. Effects of compost and green manure of pea and their combinations with chicken manure and rapseed oil residue on soil fertility and nutrient uptake in wheat- rice cropping system. African Journal of Agriculture Research. 3(9): 633- 639.
  59. FAO, Food and Agriculture Organization. 2016.  Production Statistics. http://faostat.fao.org/.    
  60. Feng, C., Shi- Hua, S., Hai- Ping, C., Yu- Xiang, J., Yossef, G. Y. and Dazzo, F. B. 2005. Ascending migration of endophytic rhizobia, from roots to leaves, inside rice plants and assessment of benefits to rice growth physiology. Applied and Environmental Microbiology (AEM). 71(11): 7271- 7278.
  61. Gabriel, J. L., and M. Quemada. 2011. Replacing bare fallow with cover crops in a maize cropping system: yield, N uptake and fertilizer fate. European Journal of Agronomy. 34(3): 133- 143.
  62. Garcia, A. C., Santos, L. A., Lzquierdo, F. G., Sperandio, M. V. L., Castro, R. N. and Berbara, R. L. L. 2012. Vermicompost humic acids as an ecological pathway to protect rice plant against oxidative stress. Ecological Engineering. 47(10): 203- 208.
  63. Gill, J. S., and S. S. Walia. 2014. Influence of FYM, brown manuring and nitrogen levels on direct seeded and transplanted rice (Oryza sativa L.) A review. Research Journal of Agriculture and Environmental Management. 3(9): 417- 426.
  64. Goyal, S., Singh, D., Suneja, S. and Kapoor, K. K. 2009. Effect of rice straw compost on soil microbiological properties and yield of rice. Indian Journal of Agriculture Research. 43(4): 263- 268.
  65. Hasan, M., Bano, A., Gul Hassan, Sh., Iqbal, J., Awan, U., Rong- Ji, D. and Khan, Kh. 2014. Enhancement of rice growth and production of growth- promoting phytohormones by inoculation with Rhizobium and other rhizobacteria. World Applied Sciences Journal. 31(10): 1734- 1743.
  66. Hassan, M. A., Yami, A. M., Raji, A. and Ngala, M. J. 2014. Effects of sawdust and rice husk additives on properties of local refractory clay. The International Journal of Engineering and Science. 3(8): 40- 44.
  67. Hooker, K. V., Coxon, C. E., Hackett, R., Kirwan, L. E., Keeffe, E. O. and Richards, K. G. 2008. Evaluation of cover crop and reduced cultivation for reducing nitrate leaching in Ireland. Journal of Environmental Quality. 37(1): 138- 145.
  68. Hossaen, M. A., Shamsuddoha, A. T. M., Paul, A. K., Bhuiyan, M. S. I. and Zobaer, A. S. M. 2011. Efficacy of different organic manures and inorganic fertilizer on the yield and yield attributes of Boro rice. The Agriculturists. 9(1- 2): 117- 125.
  69. Islam, M. M. A. F., Khan, M. A. A., Bari, A. S. M. F., Hosain, M. T. and Sabikunnaher, M. 2013. Effect of fertilizer and manure on the growth, yield and grain nutrient concentration of Boro rice (Oryza sativa L.) under different water management practices. The Agriculturists. 11(2): 44- 51.
  70. Islam, M. R., Hossain, M. B., Siddique, A. B., Rahman, M. T. and Malika, M. 2014. Contribution of green manure incorporation in combinantion with nitrogen fertilizer in rice production. SAARC Journal of Agriculture. 12(2): 134- 142.
  71. Islam, M. S., Paul, N. K., Alam, M. R., Uddin, M. R., Sarker, U. T., Islam, M. A. and Park, S. U. 2015. Responses of rice to green manure and nitrogen fertilizer application. Online Journal of Biological Science. 15(4): 207- 216.
  72. Issaka, R. N., Buri, M. M., Nakamura, S. and Tobita, S. 2014. Comparison of different fertilizer management practices on rice growth and yield in the Ashanti region of Ghana. Agriculture, Forestry and Fisheries. 3(5): 374- 379.
  73. Kang, S. C., Pandey, P., Khillon, R. and Maheshwari, D. K. 2008. Process of rock phosphate solubilization by Aspergillus spp. PS 104 in soil amended medium. Journal of Environmental Biology. 29(5): 743- 746.
  74. Khan, M. U., Qasim, M. and Khan, I. U. 2007. Effect of integrated nutrient management on crop yields in rice- wheat cropping system. Sarhad Journal of Agriculture. 23(4): 1020- 1026.
  75. Khorshidi, Y. R., Ardakani, M. R., Ramezanpour, M. R., Khavazi, K. and Zargari, K. 2011. Response of yield and yield components of rice (Oryza sativa L.) to Pseudomonas fluorescens and Azospirillum lipoferum under different nitrogen levels. American- Eurasian Journal of Agriculture and Environmental Sciences. 10(3): 387- 395.
  76. Khursheed, S., Arora, S. and Ali, T. 2013. Effect of organic sources of nitrogen on rice (Oryza sativa L.) and soil carbon pools in Inceptisols of Jammu. International Journal of Environmental Pollution and Solutions. 1(1): 17- 21.
  77. Kumar, A., Meena, R. N., Yadav, L. and Gilotia, Y. K. 2014. Effect of organic and inorganic sources of nutriention yield, yield attributes and nutrient uptake of rice Cv. Prh- 10. International Quarterly Journal of Life Science. 9(2): 595- 597.
  78. Kumar, K. A., Swain, D. K. and Ghosh, P. B. C. 2018. Effect of organic and inorganic nutrient management on soil nutrient dynamics and productivity of rice- chickpea system in lateritic soil. Organic Agriculture. 8(1): 15- 28.
  79. Kumar, V. K., Raju, S. K., Reddy, M. S., Kloepper, J. W., Lawrence, K. S., Groth, D. E., Miller, M. E., Sudini, H. and Binghai, D. 2009. Evaluation of commercially available PGPR for control of rice sheath blight caused by Rhizoctonia solani. Journal of Pure and Applied Microbiol. 3(2): 485- 488.
  80. Kumar, V. K., Reddy, M. S., Kloepper, J. W., Lawrence, K. S., Zhou, X. G., Groth, D. E., Zhang, S., Sudhakara Rao, R., Wang, Q., Raju, M. R. B., Krishnam, R., Dilantha Fernando, W. G., Sudini, H. Du B. and Miller, M. E. 2011. Commercial potential of microbial inoculants for sheath blight management and yield enhancement of rice. In: Maheshwari, D. K. (Eds.). Bacteria in agrobiology, crop ecosystems. P. 237- 264, Berlin, Germany.
  81. Latare, A. M., Kumar, O., Singh, S. K. and Gupta, A. 2014. Direct and residual effect of sewage sludge on yield, heavy metals content and soil fertility under rice- wheat system. Ecological Engineering. 69(8): 17- 24.
  82. Latifah, A. M., Mohd lokman, C. J., Mohd Kamil, Y., Tengku Hanidza, T. I., Rosta, H. and Hafizan, J. 2009. Influeces of bedding material in vermicomposting process. International Journal of Biology. 1(1): 81- 91.
  83. Lavakush, Yadav, J. and Verma, J. P. 2012. Isolation and characterization of effective plant growth promoting rhizobacteria from rice rhizosphere of Indian soil. Asian Journal of Sciences. 5(6): 294- 303.
  84. Li, J. T., Zhong, X. L., Wang, F. and Zhao, Q. G. 2011. Effect of poultry litter and livestock manure on soil physical and biological indicators in a rice- wheat rotation system. Plant Soil and Environment. 57(8): 351- 356.
  85. Mahmoody, M., Fahramand, M., Keykha, A., Noori, M. and Rigi, Kh. 2014. Influence of green manure on increase cropping system sustainability. International Research Journal of Applied and Basic Sciences. 8(2): 253- 256.
  86. McBride, M. B. 2003. Toxic metals in sewage sludge- amended soils: has promotion of beneficial use discounted the risks? Advances in Environmental Research. 8(1): 5- 19.
  87. McBride, M. B., and L. J. Evans. 2002. Trace metal extractability in soils and uptake by bromegrass 20 years after sewage sludge application. Canadian Journal of Soil Science. 82(3): 323- 333.
  88. Mehdi, S. M., Sarfraz, M., Abbas, S. T. and Shabbir, G. 2011. Integrated nutrient management for rice- wheat cropping system in a recently reclaimed soil. Soil and Environment. 30(1): 36- 44.
  89. Mohammad, M. J., and B. M. Athamneh. 2004. Changes in soil fertility and plant uptake of nutrient and heavy metals in response to sewage sludge application to calcareous soils. Journal of Agronomy. 3(3): 229- 236.
  90. Moller, K., and H. J. Reents. 2009. Effects of various cover crops after peas on nitrate leaching and nitrogen supply to succeeding winter wheat or potato crops. Journal of Plant Nutrition and Soil Science. 172(2): 277- 287.
  91. Nasrollahzadeh, A., Oglu, Z. P. B., Amiri, E., Razavipour, T., Sharif Far, A. and Tayefeh, M. 2011. Effect of chemical fertilizer, azolla compost and cow dung on rice. Ecology, Environment and Conservation. 17(4): 827- 832.
  92. Naveed, M., Khalid, M., Jones, D. L., Ahmad, R. and Zahir, Z. A. 2008. Relative efficacy of Pseudomonas spp., containing ACC- deaminase for improving growth and yield of maize (Zea mays L.) in the presence of organic fertilizer. Pakistan Journal of Botany. 40(3): 1243- 1251.
  93. Ngo, P. T., Rumpel, C., Doan, T. T. and Jouquet, P. 2012. The effect of earthworms oncarbon storage and soil organic matter composition in tropical soil amended with compost and vermicompost. Soil Biology and Biochemistry. 50(7): 214- 220.
  94. Nguyen, T. H. 2008. The product BioGro and improvements in its performance. In: Kennedy, I. R., Choudhury, A. T. M. A., Kecskes, M. L. and Rose, M. T. (Eds.). Efficient nutrient use in rice production in Vietnam achieved using inoculant biofertilisers. In proc of a project workshop held in Hanoi. P. 15- 24, Hanoi, Vietnam.
  95. Panahi, A., Aminpanah, H. and Sharifi, P. 2015. Effect of nitrogen, bio- fertilizer, and silicon application on yield and yield components of rice (Oryza sativa L.). Philippine Journal of Crop Science. 40(1): 76- 81.
  96. Perez- Montano, F., .Alias-Villegas, C., Bellogin, R. A., del Cerro, P., Espuny, M. R., Jimenez- Guerrero,  F. G., Lopez- Baena, F. J., Ollero, F. J. and Cubo, T. 2013. Plant growth promotion in cereal and leguminous agricultural important plants: from microorganism capacities to crop production. Microbia logical Research. 169(5- 6): 325- 336.
  97. Pieters, A. J. 2004. Green manuring Principles and Practice. Gyan Books Pvt. Ltd. Delhi, India. 374 p.
  98. Ranjitha, P. S., Kumar, R. M. and Jayasree, G. 2013. Evaluation of rice (Oryza sativa L.) varieties and hybrids in relation to different nutrient management practices for yield, nutrient uptake and economics in SRI. Annals of Biological Research. 4(10): 25- 28.
  99. Rodrigues, E. P., Rodrigues, L. S., de Oliveira, A. L. M., Baldani, V. L. D., Teixeira, K. R. D., Urquiaga, S. and Reis, V. M. 2008. Azospirillum amazonense inoculation: Effects on growth, yield and N2- fixation of rice (Oryza sativa L.). Plant and Soil. 302(1- 2): 249- 261.
  100. Sannathimmappa, H. G., Gurumurthy, B. R., Jayadeva, H. M., Rajanna, D. and Shivanna, M. B. 2015. Effect of paddy straw based integrated nutrient management practices for sustainable production of rice. IOSR Journal of Agriculture and Veterinary Science. 8(1): 74- 77.
  101. Selvi, R. V., and R. Kalpana. 2009. Potentials of green manure in integrated nutrient management for rice- a review. Agricultural Research Communication Center. 30(1): 40- 47.
  102. Sen, S., and C. N. Chandrasekhar. 2014. Effect of PGPR on growth promotion of rice (Oryza sativa L.) under salt stress. Asian Journal of Plant Science and Research. 4(5): 62- 67.
  103. Shaharoona, B., Jamroo, G. M., Zahir, Z. A., Arshad, M. and Memon, K. S. 2007. Effectiveness of various Pseudomonas spp. and Burkholderia caryophylli containing ACC-deaminase for improving growth and yield of wheat (Triticum aestivum L.). Journal of Microbiology Biotechnology. 17(8): 1300- 1307.
  104. Shak, K. P., Wu, T. Y., Lim, S. L. and Lee, C. A. 2014. Sustainable reuse of rice residues as feedstocks in vermicomposting for organic fertilizer production. Environmental Science Pollution Research. 21(2): 1349- 1359.
  105. Sharma, A., Shankhdhar, D., Sharma, A. and Shankhdhar, S. C. 2014. Growth promotion of the rice genotypes by PGPRs isolated from rice rhizosphere. Journal of Soil Science and Plant Nutrition. 14(2): 505- 517.
  106. Sharpley, A. N., McDowell, W. R. and Kleinmon, P. J. A. 2004. Amounts, forms and solubility of phosphorus in soils receiving manure. Soil Science Society of America Journal. 68(6): 2048- 2057.
  107. Shirani, H., Hajabasi, M. A., Afyuni, M. and Hemmat, A. 2002. Effect of farmyard manure and tillage system on soil physical properties and corn yield in central Iran. Soil and Tillage Research. 68(2): 101- 108.
  108. Shwetha, S., and J. Narayana. 2014. Effect of vermicompost alone and its combination with recommended dose of fertilizers on available nitrogen, phosphorus, potassium in rice. Journal of Environmental Science and Engineering. 56(1): 37- 40.
  109. Siavoshi, M., Nasiri, A. and Laware, S. L. 2011. Effect of organic fertilizer on growth and yield components in rice (Oryza sativa L.).  Journal of Agriculture Science. 3(3): 217- 224.
  110. Singh, A., Sharma, R. K., Agrawal, M. and Marshall, F. M. 2010. Health risk assessment of heavy metals via dietary intake of foodstuffs from the wastewater irrigated site of a dry tropical area of India. Food and Chemical Toxicology. 48(2): 611- 619.
  111. Snapp, S. S., Swinton, S. M., Labart, R., Mutch, D., Black, J. R., Leep, R., Nyiraneza, J. and O’Neil, K. 2005. Evaluating cover crops for benefits, costs and performance within cropping system niches. Agronomy Journal. 97(1): 322- 332.
  112. Steenwerth, K., and K. M. Belina. 2008. Cover crops and cultivation: impacts on soil N dynamics and microbiological function in a Mediterranean vineyard agroecosystem. Applied Soil Ecology. 40(2): 370- 380.
  113. Suthar, S. 2009. Impact of vermicompost and composted farmyard manure on growth and yield of garlic (Allium stivum L.) field crop. International Journal of Plant Production. 3(1): 27- 38.
  114. Takeshi W. Luu H. M. Duong M. V. Vu T. Kh. and Nguyen, N. H. 2009. Effects of continuous rice straw compost application on rice yield and soil properties in the Mekong Delta. Soil Science Plant Nutrition. 55(6): 754- 763.
  115. Talgre, L., Lauringson, E., Roostalu, H. and Astover, A. 2009. The effects of green manures on yields and yield quality of spring wheat. Agronomy Research. 7(1): 125- 132.
  116. Tan, K. Z., Radziah, O., Halimi, M. S., Khairuddin, A. R. and Shamsuddin, Z. H. 2015. Assessment of plant growth- promoting rhizobacteria (PGPR) and rhizobia as multi- strain biofertilizer on growth and N2 fixation of rice plant. Australian Journal of Crop Science. 9(12): 1257- 1264.
  117. Tejda, M., Gonzalez, J. L., Garcia- Martinez, M. A. and Parrado, J. 2008. Effects of different green manures on soil biological properties and maize yield. Bioresour Technology. 99(6): 1758- 1767.
  118. Wahyu, A. S., Maya, M. and Sandra, A. A. 2014. Growth and yield of organic rice with cow manure application the first cropping season. Agrivita. 36(1): 19- 25.
  119. Wang, Y. S., Huang, J. and Yang, S. Q. 2011. The influence of rice straw returning on the leaching losses of the nitrate nitrogen in ningxia irrigation district, China. Journal of Agro- Environment Science. 4: 015.
  120. Wang, Y., Qiao, M., Liu, Y. and Zhu, Y. 2012. Health risk assessment of heavy metals in soils and vegetables from wastewater irrigated area, Beijing- Tianjin city cluster, China. Journal of Environmental Sciences. 24(4): 690- 698.
  121. Warman P. R., and M. J. AngLopez. 2010. The chemical properties of vermicompost derived from different feedstocks. In proc international symposium, composting and compost utilization, Columbus, USA.
  122. Wei, Y., and Y. Liu. 2005. Effects of sewage sludge compost application on crops and cropland in a 3- year field study. Chemosphere. 59(9): 1257- 1265.
  123. Wolie A. W., and M. A. Adamassu. 2016. Effects of integrated nutrient management on rice (Oryza sativa L) yield and yield attributes, nutrient uptake and some physico- chemical properties of soil: A review. Journal of Biology, Agriculture and Healthcare. 6(5): 20- 26.
  124. Xu, M. G., Li, D. C., Li, J. M., Qin, D. Z., Yagi, K. and Hosen, Y. 2008. Effects of organic manure application with chemical fertilizers on nutrient absorption and yield rice in Hunan of southern China. Agricultural Sciences in China. 7(10): 1245- 1252.
  125. Xue, Z. J., Liu, S. Q., Liu, Y. L. and Yan, Y. L. 2012. Health risk assessment of heavy metals for edible parts of vegetables grown in sewage- irrigated soils in suburbs of Baoding City, China. Environmental monitoring and assessment. 184(6): 3503- 3513.
  126. Yanni, G. Y., and F. B. Dazzo. 2010. Enhancement of rice production using endophytic strains of Rhizobium leguminosarum bv. Trifolii in extensive field inoculation trials within the Egypt Nile delta. Plant and Soil. 336(1): 129- 142.
  127. Yazdani Biouki, R., Bannayan Aval, M., Khazaie, H. R. and Sodaeeizadeh, H. 2014. Investigating the effects of urea, azocompost and cutting on quantitative and qualitative characteristics of oregano (Origanum vulgare virid). International journal of Advanced Biological and Biomedical Research. 2(4): 993- 1010.
  128. Yousefzadeh, S., Modarres- Sanavy, S. A. M., Sefidkon, F., Asgarzadeh, A., Ghalavand, A. and Sadat- Asilan, K. 2013. Effects of azocompost and urea on the herbage yield and contents and compositions of essential oils from two genotypes of dragonhead (Dracocephalum moldavica L.) in two regions of Iran. Food chemistry. 138(2- 3): 1407- 1413.
  129. Zahir, Z., Arshad, M. and Frankenberger, W. T. 2004. Plant growth promoting rhizobacteria: applications and perspectives in agriculture. Advances in Agronomy. 81(1): 97- 168.
  130. Zayed, B. A., Elkhoby, W. M., Salem, A. K., Ceesay, M. and Uphoff, N. T. 2013. Effect of integrated nitrogen fertilizer on rice productivity and soil fertility under saline soil conditions. Journal of Plant Biology Research. 2(1): 14- 24.