واکاوی علل بروز عارضه زوال مرکبات در جنوب کشور و راهکارهای مدیریت خاک و آب

نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران.

2 بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران.

3 بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، بندرعباس، ایران.

چکیده

اهمیت و جایگاه اقتصادی مرکبات در دنیا و همچنین عوامل تأثیر گذار بر تولید آن باعث شده مرکبات از اهمیت خاصی برخوردار گردد. عارضه زوال مرکبات از عامل­های مهم خسارت­زا در مرکبات بوده که منجر به غیر اقتصادی شدن و یا از بین رفتن باغ­های مرکبات زیادی در جنوب کشور شده است. . هنوز علت اصلی این عارضه به­خوبی شناخته شده نیست ولی به نظر می­رسد مجموعه ای از تنش­های محیطی و تنش­های زنده که بسته به منطقه مورد ابتلا می­تواند متفاوت باشد، به عنوان علل این عارضه قابل ذکر است.  فارغ از علل اصلی این عارضه، آنچه مسلم است این که در همه درختان دچار این عارضه بخش عمده­ای از ریشه­ها، بویژه ریشه­های مویین (تارهای کشنده) که مسئول جذب آب و مواد غذایی از خاک هستند، از  بین می­روند. با مراجعه به سوابق علمی، بررسی­های میدانی، آزمایش­های مشاهده­ای و تجربیات کارشناسی نویسندگان، راهکارهایی برای پیشگیری و یا تعدیل عارضه زوال مرکبات پیشنهاد شده است. از مهمترین این راهکارها می­توان به اعمال مدیریت صحیح آبیاری، تغذیه مناسب درختان، کاهش تنشهای محیطی، رعایت بهداشت باغ و انجام عملیات به­باغی اشاره کرد. اگرچه ممکن است انجام برخی از راهکارهای ذکر شده  مانند کنترل و تعدیل شرایط محیطی  به راحتی امکان­پذیر نباشد، اما بیشتر راهکارهای پیشنهادی مانند مدیریت صحیح آبیاری، مدیریت مناسب تغذیه درختان، رعایت بهداشت باغ و انجام عملیات به­باغی می­تواند به­سهولت توسط باغداران اجرایی شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the causes of citrus decline in southern Iran and the required soil and water management strategies

نویسندگان [English]

  • Yaaghoob Hosseini 1
  • majid Askari syahooaee 2
  • Jahanshah Saleh 3
1 Soil and Water Research Department, Hormozgan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Bandar Abbas, Iran
2 Plant Protection Research Department, Hormozgan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Bandar Abbas, Iran
3 Soil and Water Research Department, Hormozgan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Bandar Abbas, Iran.
چکیده [English]

Citrus fruits are of special economic importance; hence, the factors affecting their production need special attention. The citrus decline disorder is the cause of serious losses to the citrus industry due to the economic failure or total degradation of citrus orchards in the south of Iran. Even though the causal agents of the disorder in these regions are not yet fully known, a combination of environmental stresses and biological agents, depending on the affected region, seem to play roles in the spread of the disorder. Whatever the major causal agents, it is well established that the affected trees lose their hairy roots that are responsible for water and nutrient uptake. Drawing upon literature reports, field investigations, observational experiments, and the past experience of the present authors, the present paper proposes a number of remedial and preventive practices to mitigate, or even eradicate, the citrus decline disorder. Some of the most important strategies proposed include well managed irrigation regimes, timely application of proper fertilizers, reducing environmental stresses, orchard sanitation, and proper horticultural practices. Although such recommended practices as reducing environmental stresses may not be easily applicable under certain conditions, most seem readily practical.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Citrus decline
  • Citrus Management
  • Plant nutrition
  1. آزادوار. م، م. گل­محمدی، م. بصیرت، م. عسکری، ب. گلعین و ح. حاج­نجاری. 1397. مدیریت عرضه زوال مرکبات در جنوب ایران. دستورالعمل فنی شماره 54428. مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران.
  2. آمارنامه کشاورزی، جلد سوم: محصولات باغبانی. 1397. مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات، معاونت برنامه­ریزی و اقتصادی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران.
  3. اسدی کنگرشاهی، ع. و ن. اخلاقی امیری. 1393. تغذیه پیشرفته و کاربردی مرکبات، جلد اول و دوم. انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
  4. حسینی، ی. و ر. رضازاده. 1394. بررسی امکان تعدیل سال آوری نارنگی سیاهو با استفاده از تغییر زمان محلول‌پاشی نیتروژن و زمان برداشت در حاجی‌آباد (هرمزگان)(. پژوهش­های خاک، 29 (3): 406-395.
  5. حسینی، ی. 1393. بررسی امکان کنترل باردهی نارنگی سیاهو با استفاده از محلول­پاشی سولفات منیزیم و روی. گزارش نهایی. مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران.
  6. حسینی، ی.، ج. صالح، م. عسکری و م. بصیرت. 1396. راهکارهای تغذیه‌ای و مدیریت تنش‌های محیطی به منظور پیشگیری و مقابله با عارضه زوال مرکبات. نشریه فنی شماره 553، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران.
    1. Al-Yahani, R., I. A. Khan and M. Deadman. 2005. Citrus and mango. Chronic Horticulturae 45: 42-43.
    2. Arora, R. K., B. S. Daulta, and M. M. Priya. 2006. Studies on the possible causes of citrus decline in various stionic combinations of grapefruit (Citrus paradise Macf.). Indian Journal of Citriculture 29: 138-142.
    3. Burnetta, H. C., S. Nemecab, and M. Patterson. 1982. A review of Florida citrus blight and its association with soil edaphic factors, nutrition and Fusarium solani. Tropical Pest Management. 28(4): 416-422.
    4. Ippolito, A., V. DE Cicco and M. Salerno. 1990. Role of Phytophthora spp. in citrus decline in Apulia and Basilicata, Italy. Bulletin OEPP 20: 91-94.
    5. Raychudhuri, S. P., T. K. Nariani, and V. C.  Lele. 1969. Citrus dieback problem in India. Citrus Symposium. 3: 1433-1437.
    6. Srivastava, A. K., and S. Singh. 2004. Zinc nutrition and citrus decline – A review. Agricultural Reviews. 25 (3): 173-188.
    7. Srivastava, A. K., and S. Singh. 2005. Zinc nutrition, a global concern for sustainable citrus production. Journal of Sustainable Agriculture. 25(3): 5-42.
    8. Srivastava, A. K., and S. Singh. 2005. Soil and Plant Nutritional Constraints Contributing to Citrus Decline in Marathwada Region, India. Soil Science and Plant Analysis. 35: 2537–2550.
    9. Srivastava, A. K., and S. Singh. 2009. Citrus Decline: Soil Fertility and Plant Nutrition. Journal of Plant Nutrition. 32: 197-245.
    10. Qadir, M.,  S. Schubert, J. D. Oster, G. Sposito, P. S. Minhas, S A. M. Cheraghi, G. Murtaza, A. Mirzabaev, M. Saqib. 2018. High magnesium waters and soils: Emerging environmental and food security constraints. Science of the Total Environment. 642:1108–1117.
    11. Taylor, K. C., and H. L. Geitzenauer. 1998. 5KD Zinc-binding protein accumulation in macrophylla-decline-affected citrus. Journal of American Society of Horticultural Science. 123(3): 357-360.
    12. Timmer, L. W., and J. A. Menge. 2007. Diseases of Citrus (Citrus spp.) [Online]. Available at http://plantpath.ifas.ufl.edu/takextpub/Fact Sheets/pp0023.pdf.
    13. Bani Hashemian, S. M., H. Taheri, Y. Mohammad Alian, J. M. Bové, and N. Duran-Vila. 2013. Complex mixtures of viroids indentified in the two main citrus growing areas of Iran. Journal of Plant Pathology. 95:3 647-654.
    14.   Moreno, P. 1., S. Ambrós,  M. R. Albiach-Martí, J. Guerri, and L. Peña. 2008. Citrus tristeza virus: a pathogen that changed the course of the citrus industry. Molecular plant pathology. 9(2) 251-68.