بررسی تحقیقات کاربرد ورمی‌کمپوست در کشاورزی

نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسندگان

کارشناس ارشد باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

از یک­سو مصرف زیاد نهاده­های شیمیایی در اراضی کشاورزی موجب معضلات زیست­محیطی، افت کیفیت محصولات کشاورزی، ایجاد مقاومت در امراض و آفات گیاهی و کاهش میزان حاصلخیزی خاک­ها شده است. از سوی دیگر امنیت غذایی و افزایش کیفیت محصولات کشاورزی از دغدغه­های رایج بسیاری از جوامع می­باشد. این در حالی است که بیش از 60 درصد زمین­های کشاورزی ایران را خاک­های مناطق خشک و نیمه­خشک تشکیل می­دهند که از نظر مواد آلی فقیر می­باشند، لذا برای بهبود باروری این خاک­ها، افزودن مواد آلی به آن­ها ضروری است. بخش عمده­ای از تحقیقات گذشته در زمینه تاثیر ورمی­کمپوست بر عملکرد محصولات مختلف زراعی- باغی- زینتی و داروئی، کاهش آثار تنش­ها و اثرات این کود آلی بر ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک متمرکز شده است. با توجه به مطالعات انجام شده و در راستای کاهش و مصرف متعادل کودهای شیمیایی، کاربرد ورمی­کمپوست به میزان پنج تا 10 تن در هکتار در گیاهان دارویی، 20-30 درصد حجمی در گلدان گیاهان زینتی، 20-60 تن در هکتار در گیاهان زراعی، 40-80 تن در هکتار هر دو یا سه سال یکبار در سبزی و صیفی و 30-60 تن در هکتار هر سه سال یکبار در درختان میوه به تنهایی یا به صورت تلفیقی با کودهای شیمیایی توصیه شده است. به نظر می­رسد که کاربرد کود ورمی­کمپوست با بهبود خصوصیات فیزیکو شیمیایی خاک، سبب کاهش چشم­گیر مصرف کودهای شیمیایی شده و اثرات مثبت بسیاری در جهت پایداری تولید محصولات کشاورزی به همراه داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Review of Research on Vermicompost Applications in Agriculture

نویسندگان [English]

  • Jalal Omidi
  • Samaneh Abdolmohammadi
Master of science Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, Guilan University, Rasht, Iran
چکیده [English]

While excessive chemical input into agricultural lands has caused environmental problems, deteriorating crop quality, disease and pest resistance in plants, and declining soil fertility, concerns about food security and enhanced quality of agricultural products have been steadily rising in most human communities. Meanwhile, more than 60% of Iran's agricultural land is located in arid and semi-arid areas that are poor in organic matter. It is, therefore, of utmost importance to improve soil fertility by application of organic matter to soil. A major portion of the vermicompost research in the past was focused on the effects of this organic fertilizer on the performance and yield of different farm, horticultural, ornamental, and medicinal crops; mitigation of plant stresses; and soil physicochemical properties. Based on the results obtained, application of vermicompost, either alone or in combination with chemical fertilizers, at 5‒10 t/ha for medicinal plants, 20‒30% of pot volume for ornamental plants, 20‒60 t/ha for crop plants, 40‒80 t/ha every two or three years for vegetables and summer fruits, and 30‒60 t/ha every three years for fruit trees has been recommended. Application of vermicompost fertilizer seems not only to improve soil physicochemical properties but also to reduce significantly the amount of chemical fertilizers used, thereby contributing positively to sustainable crop production.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Waste materials
  • Environmental problems
  • Vermicompost

مراجع

  1. احمدآبادی، ز.، قاجار سپانلو، م و بهمنیار، م. ع. 1390. تأثیر کاربرد ورمی­کمپوست بر میزان عناصر غذایی کم­مصرف در خاک و غلظت آنها در گیاه گاوزبان(Borago officinalis) . مجله به­زراعی کشاورزی. دوره 13، شماره  2: 12-1.
  2. احمدآبادی، ز.، قاجار سپانلو، م و رحیمی آلاشتی، س. 1390. اثر کاربرد ورمی­کمپوست بر برخی ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک. سال پانزدهم، شماره 58: 137- 125.
  3. ارزانش، م. ح. و عباسی، ن. 1390. ورمی­کمپوست از تولید تا مصرف. نشریه ترویجی، مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی. ص 15- 1.
  4. اصغری لجایر، ح.، متشرع­زاده، ب.، ثواقبی فیروزآبادی، غ. و هادیان، ج. 1393. تاثیر کاربرد مس و روی بر غلظت و جذب عناصر غذایی کم­مصرف (مس، روی، آهن و منگنز) و پرمصرف (فسفر) در گیاه دارویی مرزه (.Satureja hortensis L) در شرایط گلخانه­ای. علوم و فنون کشت­های گلخانه­ای. سال پنجم، شماره 19: 111-95.
  5. اصغری. م.، یوسفی­راد، م. و  معصومی زواریان. ا. 1395 . بررسی اثرات کودهای آلی کمپوست و ورمی­کمپوست بر روی صفات کمی و کیفی گیاه دارویی به­لیمو. فصلنامه علمی و پژوهشی گیاهان داروئی. سال پانزدهم، دوره دوم، شماره 58: 71-63.
  6. بنی­اعمام، م. و بهزادنسب، ج. ۱۳۹۷. مدیریت تولید کود ورمی کمپوست (مسائل و مشکلات). دومین کنفرانس ملی توسعه کشاورزی، زمین سالم. سالن همایش پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران. انجمن علمی علوم و صنایع چوب و کاغذ ایران- سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی استان البرز.
  7. پاکزاد اصل، س.، عزیزی، پ.، و کسرایی، پ. 1395. بررسی اثر کودهای بیولوژیک (ورمی­کمپوست) بر میزان عملکرد گیاه ماش. مجله پژوهش­های زراعی در حاشیه کویر. جلد 13، شماره 3: 180- 173.
  8. پورقاسم، ف.، علی­بیگی، ا. ح. و زرافشان، ک. 1392. بهینه­سازی مدیریت ضایعات و بقایای زراعی: مورد مطالعه روستای حسن­آباد شهرستان روانسر استان کرمانشاه. نشریه جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی. سال 24، پیاپی 52، شماره 4: 102- 81.
  9. پیوست، غ. و الفتی چیرانی، ج. 1387. سبزی­کاری با کمپوست. انتشارات عبدی. 106 ص.
  10. جلیلیان، ع.، حامدی، ف.، نعمتی، ع.، شیخ­الاسلامی، م.، ثابتی، پ. و زندیان، پ. 1396. بررسی تأثیر ورمی­کمپوست بر عملکرد و کیفیت چغندرقند و ارزیابی اقتصادی آن. نشریه پژوهش­های کاربردی زراعی. دوره 30، شماره 3، پیایند 116: 13- 1.
  11. جهانگیری نیا، ا.، سیادت، ع.، کوچک­زاده، ا.، سیاح­فر، م. و مرادی تلاوت، م. ر. 1395. اثر ورمی کمپوست و تلقیح میکوریزا بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی سویا(Glycine max L.) تحت شرایط تنش کم آبی. نشریه بوم­شناسی کشاورزی. جلد 8، شماره 4: 597- 583.
  12. جهانی، م.، بشارتی، ح. و گلچین، ا. 1390. تاثیر کاربرد ورمی کمپوست­های غنی شده بر درصد ظهور گیاهچه و وزن خشک بوته ذرت هیبرید سینگل کراس 704. پژوهش­های خاک (علوم خاک و آب). دوره 25، شماره 1: 38- 33.
  13. حسین­زاده، س. ر.، امیری، ح. و اسماعیلی، ا. 1396. اثر سطوح ورمی­کمپوست بر خصوصیات مورفولوژیک و غلظت عناصر در گیاه نخود  (Cicer arietinum L. cv. Pirouz) تحت شرایط تنش آبی. تنش­های محیطی در علوم زراعی. جلد دهم، شماره 4: 545- 531.
  14. خاوازی، ک. و ملکوتی، م. ج. 1380. ضرورت تولید صنعتی کودهای بیولوژیک در کشور. مجموعه مقالات، نشر آموزش کشاورزی‌. 600 ص.
  15. خدایی، پ.، رسولی صدقیانی، م. ح.، و خداوردیلو، ح. 1395. تاثیر ورمی­کمپوست هرس درختان سیب بر بهبود برخی خواص بیولوژیک خاک آلوده به سرب. مجله تحقیقات کاربری خاک. جلد4، شماره 1: 64- 54.
  16. درزی، م. ت.، قلاوند، ا. و رجالی، ف. 1388. تاثیر مصرف کودهای بیولوژیک روی جذب عناصر N، P، K و عملکرد دانه در گیاه دارویی رازیانه .(Foeniculum vulgare Mill.) فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 25 (1): 19-1.
  17. راحمی کاریزکی، ع.، رحیمی، ر.، قلی­زاده، ع.، غلامعلی­پور علمداری، ا.، صبوری، ح. و داودی، س. ح. 1397. اثر ریزوباکتری­های محرک رشد گیاهی و ورمی­کمپوست بر خصوصیات کیفی گیاه دارویی همیشه­بهار.(Calendula officinalis L.)  دو ماهنامه علمی-پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد 34، شماره 5: 723- 711.
  18. رسولی صدقیانی، م. ح.، مرادی، ن. و حمزه­نژاد، ر. 1394. تأثیر نوع و نسبت ورمی­کمپوست بر برخی شاخص­های رشد و غلظت عناصر غذایی در گوجه­فرنگی در شرایط گلخانه­ای، مجله علوم و فنون کشت­های گلخانه­ای، سال ششم، شماره 24: 127- 115.
  19. سعیدنژاد، ا. ح.، رضوانی مقدم، پ. 1389. ارزیابی اثر مصرف کمپوست، ورمی­کمپوست و کودهای دامی روی عملکرد، اجزای عملکرد و درصد اسانس زیره سبز (Cuminum cyminum) نشریه علوم باغبانی (علوم و صنایع کشاورزی). جلد 24، شماره 2: 148- 142.
  20. شهبازی، ش.، فاتح، ا. و آینه­بند، ا. 1394. مطالعه اثر کاربرد هومیک اسید و ورمی­کمپوست بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گندم نواحی گرمسیری. مجله تولیدات گیاهی (علمی کشاورزی). جلد 38، شماره 2: 110- 99.
  21. شهدی کومله، ع. 1398. مروری بر کاربرد کودهای آلی رایج در کشت و تولید برنج سالم و ارگانیک. نشریه مدیریت اراضی. جلد 7 شماره 2: 143- 165.
  22. صالحی، ع.، فلاح، س.، عباسی، ع.، ایرانی­پور، ر.، و حیدری، م. 1394. اثر مدیریت تلفیقی کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد و خصوصیات کیفی (Nigella sativa L.) سیاهدانه. دوماهنامه علمی - پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد 31، شماره 2: 261- 248.
  23. ضرابی، م.، عصاریها، م. و کلاه­چی، ز. 1396. اثر ورمی­کمپوست دامی و زباله شهری بر تغییرات فسفر از منابع مختلف در یک خاک آهکی. نشریه پژوهش­های خاک (علوم خاک و آب). الف، جلد 31، شماره 2: 230- 215.
  24. علیخانی، ح. و ثواقبی، غ. 1385. تولید ورمی­کمپوست برای کشاورزی پایدار (ترجمه). مرکز نشر جهاد دانشگاهی. 286 ص.
  25. غلامی، ا.، اکبری، ا. و عباس­دخت، ح. 1394. بررسی کاربرد کود های زیستی و آلی بر خصوصیات رشد و عملکرد گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare ) ، نشریه بوم­شناسی کشاورزی. جلد 7، شماره 2: 224- 215.
  26. فرهادی، م. 1382. کشتکاری و فرهنگ، چون و چراهایی بر کشاورزی صنعتی و شیوه­های صنعتی بهورزی و بهداری و توان­بخشی زمین در ایران. موسسه پژوهش­های برنامه­ریزی و اقتصاد کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی.
  27. کاربر، م.، علیدادی، ح. و نیکروح، ن. 1396. تأثیر ترکیب ورمى کمپوست­هاى مختلف بر جوانه زنى و وضعیت فیزیولوژیکى گیاه ترتیزک. فصلنامه پژوهش در بهداشت محیط. دوره سوم، شماره 1: 73- 67.
  28. کوزه­گر کالجی، م.، اردکانی، م. ر.، خدابنده، ن. و علوی فاضل، م. 1397. اثر همزیستی میکوریزایی همراه با ورمی­کمپوست و چای کمپوست بر عملکرد نعناع آبی(Mentha aquatic L.) . نشریه علمی پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. جلد دوازدهم، شماره 3 (47): 476- 461.
  29. محمدی، ف. 1396. موانع آموزشی و ترویجی به کار­گیری کود ورمی­کمپوست توسط کشاورزان (مطالعه موردی: شهرستان اسدآباد). فصلنامه آموزش محیط زیست و توسعه پایدار. سال ششم، شماره 1: 27-19.
  30. میرزایی تالارپشتی، ر.، کامبوزیا، ج.، صباحی، ح . و دامغانی، ع. 1388. اثر کاربرد کودهای آلی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و تولید محصول و مادۀ خشک گوجه فرنگی. پژوهش­های زراعی ایران. 7 (1): 267- 257.
  31. نعمتی، ه. و عزیزی، م. 1392. اثر سطوح ورمی­کمپوست و تراکم بوته بر فاکتورهای رشد و نمو، عملکرد بذر و میزان روغن گیاه دارویی گل مغربی (Oenothera biennis L.). تولیدات گیاهی (مجله علمی کشاورزی). جلد 36، شماره 2: 34- 23.
  32. نورافکن، ح.، محمودی­راد، ز. و پویان­فر، م. 1395. اثر محلول­پاشی چای ورمی­کمپوست بر خصوصیات مورفولوژیک گیاه دارویی تاتوره. فصلنامه بوم شناسی گیاهان زراعی. جلد 12، شماره 2: 17- 11.
  33. نیک­نژاد، ی.، فلاح، ه. و محمودی، م. 1395. اثر ورمی­کمپوست و کودهای زیستی بر عملکرد رویشی و اسانس گیاه دارویی مریم گلی (.(Salvia officinalis مجله علمی­پژوهشی اکو فیزیولوژی گیاهان زراعی. دوره 8، شماره 4: 442- 431.
  34. ورناصری قندعلی، و.، رضوانی­مقدم، پ. و خرم­دل، س. 1395. بررسی عملکرد و اجزاء عملکرد علوفه علف قناری(Phalaris canariensis L.) در پاسخ به سطوح مختلف آبیاری، کودهای آلی، شیمیایی و تلفیقی. نشریه پژوهش­های زراعی ایران. جلد 14، شماره 3: 538- 526.
  35. یحیی­آبادی، م و خاوازی، ک. ۱۳۸۹. استفاده از کرم­های خاکی در تولید ورمی­کمپوست (مسائل و مشکلات). اولین کنگره چالش­های کود در ایران. تهران، موسسه تحقیقات.ص: 8-1.
  36. Adamipour, N., Khosh-Khui, M., Salehi, H., Rho, H. 2019. Effect of vermicompost on morphological and physiological performances of pot marigold (Calendula officinalis L.) under salinity conditions. Advances in Horticultural Science, 33(3): 345-358.
  37. Arancon, N.Q., Edwards, C.A., Bierman, P., Metzger, J.D., Lucht, C. 2005. Effects of vermin composts produced from cattle manure, food waste and paper waste on the growth and yield of peppers in the field. Pedo biologia, 49(4): 297-306.
  38. Arancon, N.Q., Edwards, C.A., Bierman, P., Welch, C., and Metzger, J.D. 2004. Influences of vermicomposts on field strawberries: 1. Effects on growth and yields. Bioresource Technology, 93: 145-153.
  39. Atiyeh, R.M., S. Subler, C.A. Edwards, G. Bachman, J.D. Metzger and W. Shuster. 2000. Effects of vermicomposts and composts on plant growth in horticultural container media and soil.Pedo biologia, 44: 579-590.
  40. Atiyeh, R.M., Arancon, N., Edwards, C.A., and Metzger, J.D. 2002. The influence of arthworm processed pig manure on the growth and productivity of marigolds.Bioresource Technology, 81: 103-108.
  41. Azzaz N.A., Hassan E.A., Hamad E.H. 2009. The chemical constituent and vegetative and yielding characteristics of fennel plants treated with organic and biofertilizer instead of mineral fertilizer. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 3 (2): 579-587.
  42. Belyaeva O.N., Haynes R.J. and Birukova O.A. 2005. Barley yield and soil microbial and enzyme activities as affected by contamination of two soils with lead, zinc or copper. Biology and Fertility of Soils, 41: 85-94.
  43. Birner, R., K. Davis, J. Pender & M. Choen .2006. “From Best practice to Best fit: A framework for analyzing pluralistic agricultural advisory services worldwide international food policy research insttute”.
  44. Bowden, C.L., Evanylo, G.K., Zhang, X., Ervin, E.H., Seiler, J.R. 2010. Soil carbon and physiological responses of corn and soybean to organic amendments. Compost Science and Utilization, 18:162-173.
  45. Darzi, M.T., Haj Seyed Hadi, M.R., Rejali, F. 2012. Effects of the application of vermicompost and phosphate solubilizing bacterium on the morphological traits and seed yield of anise (Pimpinella anisum L.). J. Medicinal Plants Reserch, 6(2): 215-219.
  46. Edwards, Clive A. (Ed.) Earthworm Ecology. Boca Raton: CRC Press, 2004. Second revised edition.
  47. Gigliotti G. Kaiser K. Guggenberger G. and Haumaier L. 2002. “Differences in the chemical composition of dissolved organic matter from waste materials of different sources”. Biology and Fertility of Soils, 36: 321-329.
  48. Gutierrez-Miceli, F.A., B. Moguel-Zamudio, M. Abud-Achila and V.F. Gutierrez-Oliva. 2007. Vermicompost as a soil supplement to improve growth, yield and fruit quality of tomato (Lycopersicum esculentum). Bioresource Technology, 98(15): 2781-2786.
  49. Hosseinzadeh, S.R., Amiri, H., Ismaili, A. 2016. Effect of vermicompost fertilizer on photosynthetic characteristics of chickpea (Cicer arietinum L.) under drought stress. Photosynthetica, 54 (1): 87-92.
  50. Huerta, E., Vidal, O., Jarquin, A., Geissen, V., Gomez, R. 2010. Effect of vermicompost on the growth and production of Amashito Pepper, Interactions with Earthworms and Rhizobacteria. Compost Science and Utilization, 18: 282-288.
  51. Jack, A.L.H., Rangarajan, A., Culman, S.W., Sooksa-Nguan, T., Thies, J.E. 2011. Choice of organic amendments in tomato transplants has lasting effects on bacterial rhizosphere communities and crop performance in the field. Applied Soil Ecology, 48(1): 94-101.
  52. Matos G D and Arrunda M A Z. 2003. Vermicompost as natural adsorbent for removing metal ions from laboratory effluents. Process Biochemistry, 39: 81-88.
  53. Mona, Y., Kandil, A.M., and Swaefy Hend, M.F. 2008. Effect of three different compost levels on fennel and alvia growth character and their essential oils. Biological Sciences, 4: 34-39.
  54. Nagavallem, KP. Wani, SP. Lacroix, S. Padmajas, VV. Vineela, C. Baburao, M. Sahrawat, KL. 2004. Vermicomposting: Recycling wastes into valuable organic fertilizer. Global themr on Agroecosystems, report. No. 8.
  55. Ndegwa P. M. Thompson S. A. and Das K. C. 1999. “Effects of stocking density and feeding rate on vermicomposting of biosolids”. Bioresource technology, 71: 5-12.
  56. Peyvast, G. Olfati, J.A. Madeni, S. and Forghani, A. 2008. Effect of vermicompost on the growth and yield of spinach (Spinacia oleraceaL.). Journal of Food Agriculture and Environment, 6: 110-113.
  57. Prabha, M.L., Jayraaj, I.A., Jayraaj, R. and Rao, D.S. 2007. Effective of vermicompost and growth parameters of selected vegetable and medicinal plants. Asian Journal of Microbiology, Biotechnology and Environmental Sciences, 9 (2): 321- 326.
  58. Rafiq, A., Nusrat, J., 2009. Demonstration of growth improvement in sunflower (Hellianthus annuus L.) by the use of organic fertilizers under saline conditions. Pakistan Journal of Botany, 41: 1373-1384.
  59. Rahimzadeh, S., Sohrabi, Y., Heidary, G.R. and Pirzad, A.R. 2011. Effect of biofertilizers application on some morphological traits and yield of dragonhead (Dracocephalum moldavica L.). Journal of Horticultural Science, 25(3): 335-343.
  60. Ramasamy, P.K., Suresh, S.N. 2011. Effect of vermicompost on root numbers and length of sunflower plant (Helianthus annuus L.). Journal of pure and applied microbilogy, 4(1): 297-302.
  61. Saeid Nejad, A.H., Rezvani Moghaddam, P. 2011. Evaluation of compost, vermin compost and cattle manure application on yield, yield components and essential oil percent in cumin (Cuminum cyminum). Journal Horticulture Science, 24(2): 142-148.
  62. Singh, D.P. 2004. Vermiculture biotechnology and biocomposting In: Environmental microbiology and biotechnology (Eds: Singh, D.P., and Dwivedi, S.K.). New Age International (P) Limited Publishers, New Delhi: 239 pp.
  63. Soleymanifard, A., and Siadat, S.A. 2011. Effect of inoculation with biofertilizer in different nitrogen levels on yield and yields components of safflower under dry land conditions. American-Eurasian Journal Agriculture Environment Science, 11: 473.-477.
  64. Tejada M and Gonzalez J L (2008) Influence of two organic amendments on the soil physical properties. Geoderma, 145: 325-334.
  65. Vildova, A., Stolcova, M., and Kloucek Orsak, P. M. 2006. Quality characterization of chamomile (Matricaria recutita L.) in organic and traditional agricultures. International Symposium on Chamomile Research, Development and Production Presov: 81-82.
مدیریت اراضی
دوره 8، شماره 1
خرداد 1399
صفحه 69-81

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار