نوع مقاله : ترویجی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری مرتعداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
2 استاد گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.
3 استاد گروه احیای مناطق خشک و کوهستانی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
چکیده
گردشگری در سامان عرفی یکی از کارکردها و خدمات مرتع است که از انظار مغفول مانده است. در این پژوهش معیارها و شاخص‌های تناسب مرتع برای گردشگری با تاکید بر قابلیت‌های سامان عرفی تدوین و مرتع لار آبسر واقع در استان مازندران در خلال سال‌های 1398 و 1399 به صورت موردی بررسی شد. یافته‌های این تحقیق سبب خواهد شد تا سامان عرفی نیز به‌عنوان یک جذابیت برای گردشگری موردتوجه ویژه قرار گیرد و مرتع‌دار نیز برای توسعه صنعت گردشگری در درون مرتع تلاش نماید. تاکنون در تدوین شاخص‌ها و معیارهایی که نشان دهنده تناسب سامان عرفی مرتع برای گردشگری باشند، جذابیت های سامان عرفی مرتع مورد توجه قرار نگرفته است. این پژوهش با تمرکز بیشتر روی این مبحث می‌پردازد و با مروری بر تحقیقات سایر محققان، مشاهدات میدانی و مصاحبه با مرتعداران و گردشگران افق جدیدی در مرتعداری کشور می‌گشاید. نتایج نشان داد دستورالعمل ارائه شده با در نظر گرفتن جنبه‌های زیرساختاری، مسائل محیطی اکولوژیکی و عوامل اقتصادی و اجتماعی مناسب به نظر می‌رسد و مرتع لار آبسر نیز از پتانسیل کافی برای گردشگری در سامان عرفی برخوردار است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Drafting Guidelines for Enhancing Tourist Attractions in Local Rangeland Organization Systems (The Case Study of Lar Absar Rangeland in Mazandaran)
نویسندگان [English]
- Masoumeh Rahimi Dehcheraghi 1
- hossein Arzani 2
- Hossein Azarnivand 3
- Mohammad Jafari 3
- Mohammad Ali Zare Chahooki 3
1 PhD student of Rangeland Management, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran.
2 Professor, Department of Dry and Mountainous Rehabilitation, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran.
3 Professor, Department of Dry and Mountainous Rehabilitation, Faculty of Natural Resources, University of Tehran, Iran.
چکیده [English]
Tourism within traditional rangeland organization systems is a neglected service of such natural resources. The present study explores the criteria and indices affecting the suitability of rangeland areas with special attention paid to the capabilities of traditional rangeland organizations. As a case study, the tourism activities of Lar Absar rangeland in Mazandaran Province are examined over the period 2019-2020. The findings are expected to raise awareness of, and draw more attention to, the potential attractions of the local traditional rangeland organization, thereby encouraging rangeland owners to direct more efforts toward the development of tourism within their rangeland territories. The attractions of the local rangeland organization have not yet been duly considered in the definitions of rangeland tourism indicators and criteria. Focusing on these aspects, the current study provides a review of research findings reported elsewhere, carries out field observations, and conducts interviews with rangeland owners and tourists to open new horizons in and to draft new guidelines for rangeland tourism. The results show that the proposed guidelines duly account for the present infrastructure, environmental and ecological issues, and the socio-economic aspects of the study area and are practically effective for tourism development in Lar Absar rangeland system.
کلیدواژه‌ها [English]
- Attractions
- Socio-economic factors
- Rangeland services
- آریاپور، ع.، حدیدی، م.، کرمی، ا.، خردمند، گ. و گودرزی، م. 1396. مدل‌سازی بوم‌گردی در تفرج گسترده با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی منطقه ونایی بروجرد)، سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی، 8: 135-113.
- ارزانی، ح.، موسوی، ع. و اژدری، غ.، 1387. طبقه‌بندی مراتع طالقان برای استفاده چندمنظوره جهت رسیدن به مدیریت پایدار، گزارش طرح قطب علمی مدیریت پایدار حوزه‌های آبخیز، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.
- امیری، ف.، 1387. مدل استفاده چندمنظوره از مرتع با استفاده از GIS (مطالعه موردی حوزه قره‌آقاچ سمیرم)، رساله دکتری علوم مرتع، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
- امیریان، ر.، قدوسی، ج. و محمدی، ع.، 1395. تحلیل معیارهای موثر در شناسایی مناطق مستعد توسعه طبیعت‌گردی در مناطق بیابانی (مطالعه موردی: شهرستان ورامین، استان تهران(، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 18: 202-190.
- رضایی، م.، ارزانی، ح.، آذرنیوند، ح.، نجفی شبانکاره، ک. و مهدوی نجف‌آبادی، ر.، 1395. ارزیابی توان مراتع خشک و نیمه‌خشک برای استفاده گردشگری در هرمزگان، مرتع، 11: 82-73.
- رومیانی، ا.، شایان، ح.، سجاسی قیداری، ح. و رضوانی، م.، 1399. ارزیابی شاخص‌های برنامه‌ریزی فضایی توسعه پایدار مقصدهای گردشگری روستایی در شرق استان مازندران، برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 35: 31-1.
- زاهدی، ش. 1385. توریسم و اکوتوریسم پایدار، چاپ اول، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، 215 صفحه.
- سور، ا. و حیدری علمدارلو، ا.، 1391. تعیین شایستگی گردشگری مراتع پشتکوه یزد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، اکوسیستم‌های طبیعی ایران، 3: 84-71.
- صفائیان، ر.، 1384. استفاده چندمنظوره از مراتع (مطالعه موردی مراتع طالقان) پایان‌نامه کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.
- فرازمند، ع.، ارزانی، ح.، جوادی، ا. و سندگل، ع.، 1398. بررسی شایستگی مراتع جلیزجند برای گردشگری و تفرج، تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 26: 200-187.
- مخدوم، م.، 1368. پارک‌های ملی به‌منزله اندوخت‌گاه منابع ژنتیکی، محیط‌زیست، 3: 37-29.
- مخدوم، م. 1382. شالوده آمایش سرزمین، انتشارات دانشگاه تهران، 289 صفحه.
- مطلبی، ا.، یوسفی، م.، و یوسفی، ن.، 1399. نگاهی به موانع و مشکلات توریسم روستایی در مسیر گردشگری از نهارخوران گرگان تا روستای تاش، مجله پژوهشهای گردشگری و توسعه پایدار، 9: 15-1.
- موقری، م.، ارزانی، ح. و طویلی، ع.، 1393. توسعه گردشگری در مراتع با تأکید بر نقش جوامع محلی و گردشگران )مطالعه موردی: ییلاق لاسم در شهرستان آمل، استان مازندران(،مرتعداری، 1: 88-75.
- -یوسفی کنارسری، ا.، 1399. ارائه مدل بسته گردشگری در یک سامان عرفی (منطقه موردمطالعه: مراتع طالقان، مرتع ده کوه)، پایان نامه کارشناسی ارشد مرتعداری، دانشگاه تهران.
- Brandli, U.B., and Ulmer, U. 2001. Recreational function, Swiss National Forest inventory: Methods and Models of the second assessment Brassel. H. Lischke, Swiss Federal Research Institute WSL, Birmensdorf, Pages 254-264.
- Bunruamkaew, K.H., and Murayama, Y. 2011. Site suitability evaluation for ecotourism using GIS and AHP: A case study of Surat Thani province Thailand. Journal of Procedia Social and Behavioral Sciences. 21:269-278.
- Chernet Gebregiorgis, D. 2009. Application of remote sensing and GIS for potential ecotourism site selection in Addis Ababa and its surroundings. MS.C Thesis of Addis Ababa University of Ethiopia, 105 P.
- Kock, F., Berbekova, A., and Assaf, G. 2021. Understanding and managing the threat of common method bias: Detection, prevention and control, Tourism Management, 86.
- Gul, A., Orucu, M.K., and Karaca, O. 2006. An approach for recreation suitability analysis to recreation planning in Goluk Nature Park. Journal of Environmental Management. 37:606-625.
- Kumar, P., and Datta, D. 2007. Finding different suitable site for specific tourism purpose using geospatial techniques, International Conference of Map wali Forum, 75P.
- Lawten, L., and Weawer, D. 2000. Nature based tourism and ecotourism in: Tourism in the 21 Century. Lessons from experience. Edited by Bill Faulkner, Continuum, and London.
)