نوع مقاله : پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
2 دکتری باغبانی، کارشناس عرصه و پهنه مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان خنداب
3 فوق لیسانس باغبانی و رئیس اداره ترویج سازمان جهادکشاورزی استان مرکزی
چکیده
کمبود منابع آب به عنوان یکی از عوامل محدودکننده تولید، نقش مهمی را در تعیین نوع فعالیت‌های کشاورزی ایفاء می‌کند. استحصال آب باران یکی از شاخص‌ترین تکنیک‌های مدیریت بهره‌برداری از آب باران برای مقابله با کم آبی می باشد. ایجاد باغات دیم گل‌محمدی همراه با در نظر گرفتن تکنیک‌های مناسب از قبیل جمعآوری آب باران، تبدیل آن به رواناب، ذخیره آب و کاهش تبخیر، یکی از راه‌کارهای اساسی در این راستا می‌باشد. هدف این تحقیق، تعیین اثر سامانههای سطوح آبگیر در استقرار و توسعه کشت گل‌محمدی در شرایط دیم و ترویج آن است. این تحقیق در قالب سه تیمار و پنج تکرار در اراضی شیب‌دار به مدت پنج سال اجرا شد. برای این منظور عرصه‌ای با شیب حدود 20% انتخاب شد. سامانههای سطوح آبگیر، شامل تیمار زمین تمیز شده با استفاده از فیلتر در چاله نهال، تیمار سامانه سطوح آبگیر نیمه‌عایق با استفاده از فیلتر در چاله نهال و شاهد طبق عرف محل اجرا شدند. هر سال پارامترهای ارتفاع، تاج پوشش اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که در مجموع تیمار با سامانه نیمه‌عایق مطلوب‌تر از سایر تیمارها عمل کرده است. علت آن تأثیر مقدار بارندگی فصل بهار بر روی تیمارهای فیلتردار و سامانههای نیمه‌عایق و فیلتردار است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Effects of rainwater runoff harvesting surface systems on a number of components of Damask rose grown on sloping lands
نویسندگان [English]
- AMIR moradinejad 1
- mahdie karimi 2
- rashin pourmatin 3
1 teacher
2 PhD in horticulture, expert in the field of agricultural Jihad management in Khandab city. mah.kara@yahoo.com
3 Masters degree in horticulture and head of extension department of Jihad Agriculture Organization of Central Province. r_pourmatin@yahoo.com
چکیده [English]
Shortage of water resources as a limiting factor in farm production plays an important role in determining the type of agricultural activities possible in a region. Rainwater harvesting is one of the most significant management techniques to combat water scarcity. The major practice in this field involves the establishment of rain fed gardens of Damask rose with due heed paid to the implementation of such relevant techniques as rainwater collection, rainwater conversion to runoff, water storage, and evaporation control. It is the objective of the present study to determine the effects of rainwater runoff harvesting surface systems on the development of Damask rose cultivations in rainy conditions as well as the methods that can be adopted for its extension. The study was carried out over a period of five years using three treatments and five replications on sloping lands. For this purpose, an area with a slope of about 20% was chosen. The water harvesting surface systems including cleaned ground treatment using filters in seedling holes, treatment of semi-insulated catchment surfaces using filters in seedling holes, and the control were implemented in accordance with local practices. The parameters of height and canopy were measured annually during the five years of the study period. The results showed that the treatment with the semi-insulating surface system outperformed the others. This was attributed to the effects of spring rainfall on filter treatments and semi-insulated filter systems.
کلیدواژه‌ها [English]
- Sloping land
- Water harvesting system
- Damask rose
- Rain fed
- Khandab city
- بنیاسدی، م. و پناهی، ب.1396 بررسی تأثیر استفاده از سامانههای سطوح حوضه مدیریت شده در افزایش تولیدات گیاهی. مهندسی آبیاری و آب، (9).34، 207-222.
- بیرانوند، ز.، گنجی، ن. و آقارضی، ح. 1396. تأثیر سامانههای استحصال آب باران بر تغییرات رطوبت پروفیل خاک در چاله نهال بادام. مجله پژوهش آب ایران جلد 11 شماره 1 پیاپی 24 بهار 96 صفحات 45 تا 54.
- حبیبی، ن؛ و خالدیان، ح. 1396. بررسی تأثیر فیلترهای سنگریزهای در افزایش ذخیره رطوبتی سامانههای سطوح آبگیر در ایستگاه سارال کردستان. سیزدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران. مهرماه 1397، دانشگاه محقق اردبیلی.
- سلطانی، م.، سلیمانی، ک.، حبیبنژادروشن، م. و جلیلی، خ.1396مکانیابی مقایسهای جمعآوری آب باران (مطالعه موردی: حوضه مخوران و خسروآباد استان کرمانشاه). مهندسی اکوسیستم بیابان، (18)7. ص49-62.
- شاهرخ نیا، م ع. و زارع، ح. 1399 تعیین بهرهوری آب و بهرهوری اقتصادی آبیاری درختان انجیر دیم استهبان. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. 34(3): 317-336.
- عبدالهیپور، م.، کامکارحقیقی، ع.ع. و سپاسخواه، ع.ر1397. اثرزمان و میزان آبیاری تکمیلی در فواصل مختلف از تنه درختان بر توزیع آب خاک، تبخیر و تبخیر و تعرق در باغات انجیر دیم. مدیریت آب کشاورزی، شماره203، 322-332.
- عشقیزاده، م. 1397. تعیین پتانسیل استحصال آب باران بر اساس عوامل ژئومورفولوژیکی و فرآیند آنالیز سری مراتبی (حوضه آبخیز کلات، خراسان رضوی).سامانه سطوح حوضه آبریز، دوره هفتم، جلد 22.
- مرادی نژاد، ا.، م. کریمی، ر. پورمتین و ع. صابری (1401) استفاده از آب باران در اراضی شیب‌دار جهت کشت گل محمدی. مجله مدیریت جامع حوزههای آبخیز. 2(3): 31-43.
- نکوییمهر، م. و الیاسی، ز. 1396. اثربخشی استفاده از روشهای برداشت آب باران در بهبود شاخصهای گیاهی در شرایط دیم، ششمین همایش ملی سامانههای سطوح آبگیر باران، بهمن 1396، خمینی‌شهر.
- Al-Desouki, M., Abd El-Rahman, I., Sahar, A. 2009. Effect of some antitranspirants and supplementary irrigation on growth: yield and fruit quality of Sultani fig (Ficus carica) grown in the Egyptian western coastal zone under rainfed conditions. Res. J. Agric. Biol. Sci. 5, 899-908.
- Critchley W. and K. Siegert. 1991. Water Harvesting: a manual for the Design and Construction of Water Harvesting Scheme for Plant Production.
http://www. fao.org/docrep/U3160E/u3160e00
- Honar, T., Sepaskhah, A.R. 2015. Effect of using potassium on increasing resistance of fig trees to drought. National Drought Research Institute, Shiraz, Iran, pp.113.
- Kahinda J. M. and Taigbenu A. E. (2011). Rainwater harvesting in South Africa: Challenges and opportunities. Physics and Chemistry of the Earth, Parts A/B/C, 36(14-15), 968-976.
- Kamgar-Haghighi, A.A., Sepaskhah, A.R. 2015. Effects of different levels od supplementary irrigation and pruning times on rainfed fig trees in wet and dry years. National Drought Research Institute, Shiraz, Iran, pp.102.
- Meter K., Basu, N., Tate, E. & Wyckoff, J. (2014). Monsoon harvests: the living legacies of rainwater harvesting systems in South India. Environmental Science & Technology, 48, pp 4217–4225.
- Rockstrom, J., Karlberg, L., Wani, S.P., Barron J. & Hatibu, N. (2009), Managing water in rainfed agriculture- The need for a paradigm shift, Agricultural Water Management, 87(4):543-550.
- Stanton, D. (2005). Roaded catchments to improve reliability of farm dams. Government of Western Australia, Department of Agriculture, Bulletin 4660.
- Wang Y., Xie Z., Malhi S. S., Vera C. L., Zhang Y. and Wang J. (2009). Effects of rainfall harvesting and mulching technologies on water use efficiency and crop yield in the semiarid Loess Plateau, China. Agricultural water management. 96(3): 374-382.
- Yazar A., Kuzucu M., Celik I., Sezen S. M. and Jacobsen S. E. (2014). Water harvesting for improved water productivity in dry environments of the Mediterranean region case study: Pistachio in Turkey. Journal of agronomy and crop science, 200(5), 361-370.
- Yi L., Shenjiao Y., Shiqing L., Xinping C. and Fang C. (2010). Growth and development of maize (Zea mays L.) in response to different field water management practices: Resource capture and use efficiency. Agricultural and Forest Meteorology, 150(4): 606-613.
)