بررسی تغییر پوشش/کاربری اراضی استان تهران با استفاده از داده‌های سنجش از دور

نوع مقاله : پژوهشی

نویسنده

بخش تحقیقات آبخیزداری و بهره‌وری آب‌ و خاک، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی تهران، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ایران

چکیده

تشخیص تغییرات کاربری و پوشش اراضی برای مدیریت و برنامه‌ریزی بهینه منابع طبیعی و بخش کشاورزی مهم است و استفاده از تصاویر ماهواره‌ای یک فناوری مناسب برای به هنگام نمودن نقشه‌های پوشش و کاربری اراضی است. هدف این مطالعه، تعیین میزان و نوع تغییرات کاربری و پوشش اراضی در استان تهران با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای طی دو دهه گذشته است و برای بررسی این تغییرات در سال 2000 میلادی (1379 خورشیدی) از تصاویر سنجنده ماهواره لندست-‌7 و برای سال 2021 میلادی (1400 خورشیدی) از تصاویر سنجنده ماهواره سنتینل-2 استفاده گردید. پردازش‌های لازم بر روی تصاویر و داده‌های سنجش از دور در نرم‌افزارهای تحلیل مکانی انجام شد و اطلاعات مورد نیاز به‌دست آمد. مساحت اراضی منابع طبیعی و کشاورزی در سال 2000 (1379 خورشیدی) به ترتیب برابر با 1050155 و 174115 هکتار و در سال 2021 (1400 خورشیدی) برابر با 946200 و 170800 هکتار برآورد شد. مساحت اراضی منابع طبیعی استان طی سال‌های 2000 تا 2021 میلادی به میزان 103955 هکتار در سطح استان کاهش یافته است. در کل بین دو سال ذکر شده به‌میزان 3315 هکتار از مساحت اراضی کشاورزی استان کاسته شده است و همچنین بر اساس نتایج تحقیق حدود 39000 هکتار از اراضی کشاورزی به کاربری ساخته شده تغییر یافته‌ و این وضعیت بدین دلیل است که در این مدت حدود 36000 هکتار اراضی منابع طبیعی استان به کشاورزی تغییر کاربری یافته و کاهش بیشتر اراضی کشاورزی را ظاهراً جبران کرده است. در استان بر مساحت اراضی ساخته شده حدود 107129 هکتار افزوده شده است. از جمله پیشنهادها برای حفظ اراضی کشاورزی و طبیعی، راه اندازی سیستم پایش و مراقبت کاربری و پوشش اراضی با استفاده از قابلیت‌های سنجش از دور و خودداری از تقسیم و کوچک‌تر کردن استان تهران است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Using remote sensing systems to monitor land cover/use changes in Tehran Province

نویسنده [English]

  • Pezhman Roudgarmi
Watershed Management and Water and Soil Productivity Research Department, Tehran Research and Education Center of Agriculture and Natural Resources, AREEO, Iran.
چکیده [English]

Identification of changes in land use and vegetative cover serves important functions not only for optimal management of natural resources but also for planning by the agricultural sector. Satellite imaging is a technique of special benefits for updating land use and cover maps. It was the objective of the current article to exploit satellite data to determine the extent and types of land cover/use changes in Tehran Province over the past two decades. For this purpose, use was made of Landsat-7 satellite images of Tehran Province prepared in the year 2000 and the Sentinel-2 satellite images of 2021. The images along with the relevant remote sensing data were subsequently subjected to processes in the spatial analysis software. Using the data thus obtained, the areas of natural resources and agricultural lands were estimated to be 1,050,155 and 174,115 hectares, respectively, in the year 2000 while those in 2021 were estimated at 946,200 and 170,800 ha. Clearly, the area of natural resources in the province shrank by 103,955 ha during the period from 2000 to 2021 and a total reduction of 3315 ha was recorded for the agricultural land area in the province during the same period. . Moreover, a land use change of about 39000 hectares was observed in agricultural land area in favor of built-up area. This is because about 36000 ha of the natural resources area in the province was changed to agricultural use so as to partially compensate for the farmland area occupied by new settlements, resulting in the total built-up land area in the province to rise to 107,129 ha. A number of suggestions have been put forth for preserving agricultural and natural resources lands in this province, the most promising ones include deployment of a monitoring land use system with remote sensing capabilities and stringent regulations to ban further divisions of Tehran Province into smaller administrative units.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Agriculture
  • Vegetation
  • Satellite
  • Landsat
  • Sentinel-2
  1. Agnoletti, M. 2006. The Conservation of Cultural Landscapes, CABI,
  2. Asadi, H., Basharti, H. and Gorji, M., 2022. Challenges and Limitations of Soil and Land Resources in Iran. Land Management Journal, 10(1), 111-134.

doi:10.22092/lmj.2022.358760.309

  1. Congalton, R. G. and Green, K., 2009, Assessing the Accuracy of Remotely Sensed Data: Principles and Practices, CRC Press, Boca Raton.
  2. Falahatkar, S., Hosseini, M., Salman Mahini, A. and Ayoubi S., 2016. Prediction of land use changes using LCM model, Environmental Research, 7(13), 163-174.

DOR: 20.1001.1.20089597.1395.7.13.22.7

  1. Farzin, M. and Khazai M. 2021. Monitoring, forecasting and analysis of forty-year change process of land cover/use around Yasouj city. Iranian journal of Forest, 12(4), 525-539. doi: 10.22034/ijf.2021.127800
  2. Fathi, A., 2018. The trend of population changes in Tehran: from the past to the future, Analytical-Research Bimonthly of Statistics, 6(1), 32-35.
  3. Fathizad, H., Karimi, H., Tazeh, M. and Tavakoli, M., 2014. Prediction of land use change and land cover using satellite data and Markov chain model (case study: Doveraj basin, Ilam province), Desert Management Journal, 7(13), pp.163-174.

doi: 10.22034/jdmal.2014.17062

  1. Liu, J.G. and Mason P.J. 2016. Image Processing and GIS for Remote Sensing: Techniques and Applications, John Wiley & Sons, Oxford.
  2. Kaplan, N. H. Erer, I. and Kumlu, D., 2021. Image Enhancement Methods for Remote Sensing: A Survey. In (Ed.), Recent Remote Sensing Sensor Applications: Satellites and Unmanned Aerial Vehicles (UAVs) [Working Title]. IntechOpen.

doi:10.5772/intechopen.98527

  1. Khalaji, S., 2021. Effects of land use change on land use planning. Journal of Place and Space Research, 5(3), 18-5. DOR: 20.1001.1.25386050.1400.1400.19.1.2
  2. Khezri Ahmedabad, M. and Soleimani, K., 2017. The use of satellite images to prepare the land use map of QezlOzen watershed using fusion technique and object-oriented processing, Application of geographic information system and remote sensing in planning, 8 (3), 13-21.
  3. Management and Planning Organization of Tehran. 2023. Tehran Province Statistical Information System [Online]. Available at https://amar.thmporg.ir [verified 20 Mar. 2024],
  4. Mohammad Sharifi, M., Haiati, B., Pishbahar, A. and Dashti, G., 2020. Factors affecting agricultural land use change in Dezful city. Journal of Agricultural Economics Research, 12(1), 25-44. DOR: 20.1001.1.20086407.1399.12.45.2.2
  5. Momeni, A., Faraj Nia, A., Taherzadeh, M. and Jamshidi, M., 2007. Investigating the geographical dimensions and production potential of agricultural lands changed in use due to the unplanned development of Iran's megacities. Geographical Research, 3, 36-3.
  6. Nedd, R. Light, K. Owens, M. James, N. Johnson, E. and Anandhi, A., 2021. A Synthesis of Land Use/Land Cover Studies: Definitions, Classification Systems, Meta-Studies, Challenges and Knowledge Gaps on a Global Landscape. Land, 10(9), 994. doi:10.3390/land10090994
  7. Organization of management and planning of the country, 2006. Rules and guidelines for digital processing of ETM+ satellite images in the extraction of land use and land cover studies of plains organization, Organization of management and planning of the country, Tehran.
  8. Parcak, S. H. 2009. Satellite Remote Sensing for Archaeology, Routledge, Oxon.
  9. Roudgarmi, P. and Amozadeh Mehdirji, M.T., 2019. Challenges and problems of the country's laws and regulations in preserving forests and pastures. Iranian journal of Forest, 11(1), 43-59.
  10. Schubert, G., 2015.Treatise on Geophysics, Elsevier Science,
  11. Salehi, N., Ekhtesasi, M. R. and Talebi A., 2019. Predicting locational trend of land use changes using CA-Markov model (Case study: SafarodRamsar watershed), Journal of RS and GIS for Natural Resources, 10(34), 106-120.
  12. Taheri, F., Rahnama, M.R., Khwarazmi, A. A. and Khakpour B., 2018. The Analysis and Prediction of Land Use Changes Using Multi-Temporal Satellite Data in Shandiz City (Between 2000-2015), Geography and Development Iranian Journal, 16(50), 127-142. doi:22111/gdij.2018.3563
  13. Tehran Department of Environment. 2023. Environmental Features of the Province [Online]. Available at https://tehran.doe.ir/portal/home/195955/. [Verified 20 Mar. 2024].
  14. Yu, Z., et al., 2019, selection of Landsat 8 OLI Band Combinations for Land Use and Land Cover Classification, 8th International Conference on Agro-Geoinformatics (Agro-Geoinformatics), Istanbul, Turkey.