نوع مقاله : فنی ترویجی

نویسندگان

• فرهاد بیات ¹
• غلامرضا پیکانی ماچیانی ²
• محمدرضا جهانسوز ³
• سعید سلیمانی ⁴

¹ زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران.

² استاد بازنشستۀ گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

³ و استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

⁴ مدیر بخش زراعت، کشت و صنعت خرم‌دره، زنجان، ایران.

چکیده

امروزه، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، مجموعه‌های کشت و صنعت به دلایلی مانند قابلیت برنامه‌ریزی آسان‌تر، افزایش تولید غذا، کاهش هزینۀ مصرف‌کنندگان، تشویق نوآوری و توسعۀ فناورانه، ایجاد فرصت‌های شغلی و افزایش بازۀ دسترسی به غذا، نقش مهمی در امنیت غذایی جامعه ایفا می‌کنند. تحقیق حاضر با هدف ارائه برنامۀ کشت مبتنی بر کمینه‌سازی مصرف آب و بیشینه‌سازی درآمد بخش زراعت مجتمع کشت و صنعت خرمدره به وسعت 1262 هکتار واقع در استان زنجان، انجام شد. تجزیه و تحلیل داده‌های اقتصادی (سری زمانی 99-1390) مربوط به گیاهان زراعی آبی کشت‌شده در این واحد تولیدی شامل گندم، جو، ذرت، کلزا و یونجه، از روش حداقل مربعات معمولی بسط‌یافته توسط پیکانی در نرم‌افزار لینگو نسخۀ 0/18 انجام شد. بر اساس نتایج، سطح زیرکشت محصول جو 18/118 درصد افزایش یافت. برخلاف آن، سطح زیرکشت محصولات گندم، کلزا، ذرت علوفه‌ای و یونجه به ترتیب 33/33، 19/73، 79/34 و 44/20 درصد کاهش یافت. در برنامۀ کشت بهینه‌سازی‌شدۀ این واحد تولیدی، به‌رغم ثبات نسبی درآمد خالص (09/0+ درصد)، کل سطح زیرکشت بخش زراعی (87/25- درصد)، مقدار مصرف آب (32/25- درصد)، ساعت کار ماشین‌ها (70/25- درصد)، تعداد نیروی کار (87/25- درصد)، میزان کودها (50/30- درصد) و سموم کشاورزی (45/39- درصد) نسبت به برنامه فعلی کاهش می‌یابد. در این مدل برنامه‌ریزی، هیچ محصولی از برنامۀ کشت زراعی حذف نشد. برای همین، پیش‌بینی‌های آن واقع‌بینانه به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

• الگوی کشت
• برنامه‌ریزی اقتصادی
• محصولات زراعی
• مجتمع کشاورزی

عنوان مقاله [English]

Optimization of cropping plan of Khorramdarreh agro-industry complex

نویسندگان [English]

• Farhad Bayat ¹
• Gholamreza Peykani Machiani ²
• Mohammad Reza Jahansuz ³
• Saeed Soleimani ⁴

¹ Agronomy & Plant Breeding, Faculty of Agricultural Sciences and Engineering, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.

² Retired Professor, Department of Agricultural Economics, University of Tehran, Karaj, Iran.

³ Professor of Department of Agriculture and Plant Breeding, University of Tehran, Karaj, Iran.

⁴ Director of Agronomy, Agro-industry of Khorramdareh, Zanjan, Iran.

چکیده [English]

Today, especially in developing countries, agro-industrial complexes play an important role in food security of society for reasons such as easier planning, increasing food production, reducing consumer costs, encouraging innovation and technological development, creating job opportunities and increasing the range of food access. The aim of this study was to present a cultivation program based on minimizing water consumption and maximizing the income of the agricultural sector of Khorramdareh agro-industrial complex with an area of 1262 hectares located in Zanjan province. Ordinary least squares method developed by Peykani (POLS) was used in Lingo v.18 to analyze the economic data (time series 1390-99) related to irrigated crops including wheat, barley, corn, canola and alfalfa cultivated in this production unit. According to the results, the area under barley crop increased by 118.18%. In contrast, the area under wheat, Canola, maize, and alfalfa decreased by 33.33%, 73.19%, 34.79% and 20.44%, respectively. In the optimized cropping plan of this production unit, despite the relative stability of net income (+0.09%), the total area under cultivation of the agronomy sector (-25.87%), water consumption (-25.32%), machine working hours (-25.70%), number of labor (-25.87%), amount of fertilizers (-30.50%) and pesticides (-39.45%) are reduced compared to the current cropping plan. In this planning model, no crop was removed from the cropping plan. Therefore, its predictions seem realistic.

کلیدواژه‌ها [English]

• Agricultural complex
• Cropping pattern
• Crops
• Economic planning