عبدالرسول شیروانیان؛ بهروز حسن پور
چکیده
امروزه کودهای شیمیایی یکی از نهادههای اساسی تولید در راستای افزایش عملکرد محصولات کشاورزی به شمار میرود. با ورود بخش خصوصی به توزیع کودهای شیمیایی که به ترغیب کشاورزان به مصرف هر چه بیشتر این نهاده میپردازند، تردیدهایی در زمینه مصرف بهینه آن در سطح مزارع وجود دارد. بر این اساس، این مطالعه به بررسی وضعیت مصرف بهینه کودهای نیتروژنه ...
بیشتر
امروزه کودهای شیمیایی یکی از نهادههای اساسی تولید در راستای افزایش عملکرد محصولات کشاورزی به شمار میرود. با ورود بخش خصوصی به توزیع کودهای شیمیایی که به ترغیب کشاورزان به مصرف هر چه بیشتر این نهاده میپردازند، تردیدهایی در زمینه مصرف بهینه آن در سطح مزارع وجود دارد. بر این اساس، این مطالعه به بررسی وضعیت مصرف بهینه کودهای نیتروژنه به‌عنوان یکی از کودهای پایه در مزارع گندم استان فارس و شناسایی عوامل مؤثر بر آن پرداخته است. دادههای مورد نیاز به‌صورت پیمایشی و از طریق تکمیل پرسشنامه به کمک روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای از 457 گندمکار این استان جمعآوری شد. در ادامه، دادهها با استفاده از روش آمار توصیفی و مدل توبیت تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد در مصرف کودهای نیتروژنه، 78/56 درصد گندمکاران سطح بهینه مصرف را رعایت نکردهاند. بر این اساس، توصیه میگردد سیاست استفاده بهینه در قالب مصرف متناسب با نیاز خاک و گیاه همچنان سیاست محوری در مصرف کودهای نیتروژنه باشد. بدینمنظور با عنایت به نتایج پیشنهاد میشود تمرکز بر آموزش غیررسمی در کل تناوب زراعی با لحاظ ویژگیهای اقتصادی-اجتماعی بهرهبرداران در فرآیند آموزش، تمرکز بر استفاده از ظرفیت مدیریت آب در مزرعه در قالب رویکرد کود-آبیاری و نیز تمرکز بر استفاده از ظرفیت منابع خاک مزرعه در قالب تمرکز بر انجام آزمون خاک قبل از انجام عملیات زراعی و ارائه این آزمون به‌عنوان یک فرهنگ اجتماعی در بین کشاورزان و نیز تمرکز بر کاشت گیاهان دولپه در تناوب با گندم در دستور کار قرار گیرد.
عزیز مجیدی
چکیده
روش مصرف کود پتاسیم، تأثیر زیادی بر کارایی آن در اراضی با ظرفیت بالای تثبیت پتاسیم دارد. برای بررسی تأثیر مصرف سرک پتاسیم در زراعت گندم آبی، آزمایشی در دو شرایط مزرعهای و آزمایشگاهی اجرا شد. آزمایش مزرعهای، در مزارع گندم استان آذربایجان غربی با مقدار پتاسیم قابل‌جذب کمتر از سطح بحرانی (250 mg.kg-1)، به مدت سه سال (92-1389) و در قالب بلوکهای ...
بیشتر
روش مصرف کود پتاسیم، تأثیر زیادی بر کارایی آن در اراضی با ظرفیت بالای تثبیت پتاسیم دارد. برای بررسی تأثیر مصرف سرک پتاسیم در زراعت گندم آبی، آزمایشی در دو شرایط مزرعهای و آزمایشگاهی اجرا شد. آزمایش مزرعهای، در مزارع گندم استان آذربایجان غربی با مقدار پتاسیم قابل‌جذب کمتر از سطح بحرانی (250 mg.kg-1)، به مدت سه سال (92-1389) و در قالب بلوکهای کامل تصادفی شامل سه تیمار (شاهد، مصرف سرک 100 و 200 کیلوگرم پتاسیم کلرید در هکتار) و در چهار تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که مصرف سرک پتاسیم کلرید بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گندم تأثیر معناداری نداشت. تیمارهای پتاسیم بر غلظت و جذب پتاسیم دردانه و کلش تأثیر معناداری نداشتند. در تیمارهای مذکور، درصد بازیابی ظاهری پتاسیم کمتر از 7% برآورد شد. مصرف سرک پتاسیم، قابلیت جذب پتاسیم خاک را پس از برداشت محصول، به‌طور کاملاً معناداری افزایش داد. بررسی‌های آزمایشگاهی نشان داد که بیش از 90% پتاسیم مصرفی در شش سانتی‌متری بخش فوقانی خاک تجمع یافته و به قسمتهای زیرین منتقل نشد. میزان تثبیت پتاسیم در محدوده 5/54-5/45 درصد بود و به‌طور متوسط در حدود نیمی از پتاسیم مصرفی در خاک تثبیت گردید. به‌طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد که فرآیندهای جذب و تثبیت پتاسیم در لایه سطحی خاک، مانع نفوذ آن از لایه سطحی به منطقه توسعه ریشه شده و علیرغم حاکمیت کمبود پتاسیم در خاک مزرعه، مصرف سرک آن در خاک‌های متوسط بافت با ظرفیت تثبیت بالا، فاقد کارایی لازم برای تأمین نیاز گندم به پتاسیم بود.
علی زین الدینی؛ سید علیرضا سید جلالی؛ میرناصر نویدی؛ فاطمه ابراهیمی میمند؛ اصغر فرج نیا؛ غلامرضا زارعیان
چکیده
در راستای توسعه کشاورزی پایدار و حفظ منابع خاک، شناخت خصوصیات، تعیین پتانسیل تولید اراضی و استفاده از اراضی با توجه به خصوصیات آنها برای محصولات مهم زراعی از جمله گندم ضروری میباشد. لذا، این مطالعه با هدف ارزیابی نوع و شدت خصوصیات محدود کننده اراضی و بررسی رابطه بین عملکرد واقعی با پتانسیل تولید گندم در چهار منطقه انتخابی کشور ...
بیشتر
در راستای توسعه کشاورزی پایدار و حفظ منابع خاک، شناخت خصوصیات، تعیین پتانسیل تولید اراضی و استفاده از اراضی با توجه به خصوصیات آنها برای محصولات مهم زراعی از جمله گندم ضروری میباشد. لذا، این مطالعه با هدف ارزیابی نوع و شدت خصوصیات محدود کننده اراضی و بررسی رابطه بین عملکرد واقعی با پتانسیل تولید گندم در چهار منطقه انتخابی کشور با وسعتی در حدود 60 هزار هکتار و تجزیه و تحلیل نتایج مطالعات تناسب اراضی و تخمین پتانسیل تولید انجام شد. نتایج نشان داد میانگین تاثیر خصوصیات ذاتی خاک برکاهش تولید گندم در مناطق انتخابی حدود 2388 کیلوگرم در هکتار (74/28%) است. تفاوت بین میانگین پتانسیل تولید اراضی با متوسط عملکرد مزارع نیز حدود 2192 کیلوگرم در هکتار (37/26%) است که نسبتا زیاد بوده و نشان دهنده عدم مدیریت صحیح و محقق نشدن عملکرد بهینه تولیدی نسبت به میزان پتانسیل تولید اراضی میباشد. نکته قابل توجه در مناطق انتخابی این است که درصد محصول تولیدی بهره برداران پیشرو در برخی واحدهای خاک خیلی مناسب (S1) برای گندم آبی نسبت به پتانسیل تولید اراضی دارای اختلاف نسبتا کم ولی برای واحدهای خاک با تناسب متوسط و کم، نسبتا زیاد میباشد. بنابراین ترویج روشهای مدیریت مناسب (کشاورزان پیشرو) در هر منطقه برای افزایش تولید و ارتقاء بهرهوری مناسب خاک ضروری است. در صورت اعمال مدیریت بهینه ، افزایش عملکرد در مزارع گندم آبی تا حدود 85% پتانسیل تولید اراضیقابل تولید میباشد.
سید علیرضا سید جلالی
چکیده
پتانسیل تولید اراضی برای تامین مواد غذایی بشر بخصوص گندم محدود است و بستگی به عوامل محیطی مؤثر بر تولید از قبیل اقلیم، زمین نما، خاک و مدیریت دارد. در این تحقیق به مرور و بررسی این عوامل و ارائه راهکارهایی برای شناخت محدودیتهای[u1] [a2] این عوامل و نقش آنها بر تولید پرداخته شد. مناطق مورد مطالعه شامل دشت میان آب شوشتر و دشت عقیلی ...
بیشتر
پتانسیل تولید اراضی برای تامین مواد غذایی بشر بخصوص گندم محدود است و بستگی به عوامل محیطی مؤثر بر تولید از قبیل اقلیم، زمین نما، خاک و مدیریت دارد. در این تحقیق به مرور و بررسی این عوامل و ارائه راهکارهایی برای شناخت محدودیتهای[u1] [a2] این عوامل و نقش آنها بر تولید پرداخته شد. مناطق مورد مطالعه شامل دشت میان آب شوشتر و دشت عقیلی گتوند از استان خوزستان میباشند. برای تعیین پتانسیل تولید اراضی از مدل رشد فائو و روش ارزیابی تناسب اراضی پارامتری استفاده گردید. نتایج نشان داد که پتانسیل تولید اراضی در منطقه میان آب برای گندم آبی از 933 تا 6023 کیلوگرم در هکتار و برای منطقه گتوند از 2454 تا 6687 کیلوگرم در هکتار متغیر است و کاهش عملکرد بعلت عوامل محدود کننده از قبیل محدودیتهای آهک، زهکشی، شوری و قلیائیت است. پتانسیل تولید اراضی در منطقه میان آب یا عملکرد پیش بینی شده گندم آبی در شرایط فعلی با عملکرد مشاهده شده زارع مقایسه گردید و ضریب همبستگی آنها 0.77 است که این نشان میدهد مدل تهیه شده با شرایط منطقه تطابق خوبی دارد و همبستگی خوبی بین دو عملکرد وجود دارد. و برای منطقه گتوند نیز پتانسیل تولید اراضی برای گندم آبی با عملکرد گندم آبی توسط زارع مقایسه گردید و همبستگی بالایی با ضریب تشخیص 80/0 را نشان داد که دلالت بر این دارد که مدل پیش بینی محصول در هر دو منطقه تطابق خوبی با عملکرد گندم آبی دارد. و نشان دهنده صحت مدل در تخمین عملکرد محصول است. علت عملکرد بیشتر گندم آبی در گتوند نسبت به شوشتر، شوری پایین در منطقه گتوند میباشد. [u1]کلیه اسامی جمع به صورت تفکیک شده نوشته شوند. با رعایت نیم فاصله [a2]موارد اصلاح گردید
پیمان کشاورز؛ فرهاد مشیری؛ محمد مهدی طهرانی؛ محمد رضا بلالی
چکیده
به رغم رشد تولیدات کشاورزی در سه دهه اخیر بخش بزرگی از خاک های کشاورزی کشور با فقر مواد آلی، تخلیه عناصر غذایی و فرسایش زیاد مواجه است. از آنجا که هر یک از این عوامل تاثیری مستقیم بر حاصلخیزی خاک دارند افزون بر مشکلات زیست محیطی، پایداری تولید تحت تاثیر قرار گرفته و بیم آن وجود دارد تا در ادامه به کاهش تولید محصول منجر گردد. در این شرایط ...
بیشتر
به رغم رشد تولیدات کشاورزی در سه دهه اخیر بخش بزرگی از خاک های کشاورزی کشور با فقر مواد آلی، تخلیه عناصر غذایی و فرسایش زیاد مواجه است. از آنجا که هر یک از این عوامل تاثیری مستقیم بر حاصلخیزی خاک دارند افزون بر مشکلات زیست محیطی، پایداری تولید تحت تاثیر قرار گرفته و بیم آن وجود دارد تا در ادامه به کاهش تولید محصول منجر گردد. در این شرایط مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک مجموعه روش های مدیریتی است که نگرشی فراسوی تأمین عناصر غذایی مورد نیاز گیاه داشته و هدف آن افزون بر به حداکثر رساندن کارایی زراعی عناصر غذایی، بهبود بهره وری محصول و تولید پایدار است. بررسی ها نشان می دهد در حال حاضر با توجه به شرایط اقلیمی و خاکی کشور افزون بر مصرف بهینه عناصر غذایی تمرکز برنامه ملی حاصلخیزی خاک می بایست بر پایه مدیریت کربن آلی خاک ها و افزایش کارایی مصرف عناصر غذایی استوار گردد تا ضمن حفظ پایداری منابع خاک، توان تولیدات کشاورزی با کاهش مواجه نگردد.